KRAJOBRAZY WIEJSKIE
Ryc. 12.6. Przykład archeologicznych powulnkl obiektów na osadzie wiejskiej - Kaczyce koło Opatowa (fot. A. Buko)
Osadę wyróżnia spośród innych znacząca liczba cennych znalezisk. Są wśród nich min. szkliwiona grzechotka, posrebrzane kabłączki skroniowe, paciorek mełonowaty wykonany z niebieskiego szkliwa, paciorek szklany foliowany tom oraz szklana obrączka (ryc. 12.7). Podobne przedmioty występują z regały w kontekstach cmentaizyskowych jako wyposażenie pośmiertne zmarłego, nadto natomiast znajdowane są w obiektach i w warstwach z osad. Za niecodzienne należy uznać zatem ich jakość i nagromadzenie w jednym miejscu w nietypowym da nich kontekście. Na terenie osady występowały też przedmioty wykonane z żelaza Ale nie ten fakt jest najważniejszy. Bardziej godne uwagi jest to, te we wszystkich z ruch stwierdzono prawie 99 proc. zawartości czystego Wykonano je zatem z surowca praktycznie po
zbawionego zanieczyszczeń, co jest kolejnym elementem wyróżniającym tę na tle innych. Również ceramika naczyniowa z osady stanowi interesujący przyczynek do analiz wczesnośredniowiecznego garncarstwa ziem polskich. Hwfania wykazały. Be wyroby te uznać można za konkurencyjne pod względem jakość w antamkn do sandomierskich, a zatem pochodzących z głównego ośrodka tniejddego tego regionu. Mamy tu niewątpliwie produkty będące dodał wyspet jaHzowanycfa, zlokalizowanych poza terenem osady warsztatów, wytwarzających naczynia o wysokim stopniu standaryzacji (A. Buko 2003) Jeszcze bardziej frapujące są wyniki badań osteologicznych. W obiektach z osady, z rrramirą datowaną na XI w . stwierdzono ponad dwukrotną przewagę kość drobnych przeżuwaczy (owca, koza) nad innymi zwierzętami. Dopiero w zespołach zawierających ceramikę z XII w. proporcje te ulegają zmianie na korzyść kości bydła. Jest to zjawisko wyjątkowe w skali ziem polskich wczesnego średniowiecza, bo dotyczy zaledwie kilku stanowisk. Zgodnie z nowszymi wyafraai najwcześniejszy okres funkcjonowania większości osad wczes-
nopaWtkh cfaarakaetyzuje się dużym udziałem kości świni Wynika to zarówno | wymagań tywmowydt tego zwierzęcia, jak i z jego nadzwyczaj
duaej ciekływnośo mręanej Stąd szczególnie w początkowym okresie funkcjo-
^L^nia osad otwartych udział świni reguły wysoki. W Kaczycach ma-H jymację diametralnie inną. Szczątki K przeżuwaczy (owca/koza) wy-bowiem w ilościach dwukrotnie wytszych niż kości świni i jeszcze wyższych niż kości bydła. Oznaczać to może. odmienny model gospodarki ho-Pdowlann - taki. który jest charakterystyczny dla ludności koczowniczej. MfaJerencia tych zwierząt w jadłospisie ludów koczowniczo-pasterskic h wiąże się,i zdaniem Alicji Lasoty-Moskalew-skiej (1997: 201), z trudnymi warunkami ekologicznymi i mobilnym trybem życia człowieka. W szczególności owca. poprzez fakt, że dobrze znosi Wędrówki, dla wielu ludów stanowiła .wędrujący zapas mięsa i mleka*. Dopiero w obiektach datowanych na wiek XII, różnice w tym względzie zacierają się. co mogłoby wskazywać na asymilację tej ludności i przyjęcie przez nią modelu gospodarki opartej na hodowli bydła. Wielokrotnie częściej, aniżeli w innych przypadkach, występują tu f- natomiast szczątki konia.
Ryc. 12.7. Wytmc ozdoby szklane z osady „i,Etui w Kaczycach, od »bry paciorek odo-nowaty. paciorek dMoiwy l.la« my *> n nimi lii (faz Ml Gmin)
ii Jest to więc osada nietypowa pod każdym względem. Czy była zasiedlo-03 pierwotnie przez ludność koczow-przybyłą (kiedy? skąd? z jakiej P|?yczyny?) na te tereny? Kwestii tych me rozstrzygniemy, choć wątek Ico-| fzowników podnoszony był w prze-^Ośd .wielokrotnie w kontekście pobliskiego Sandomierza. Chodzi o Cha-1 mrów i spowinowaconych z nimi ma-Kabatów (Kawarów). Remi-S: Mscencją ich pobytu miałaby być, zda-I ^lTadeUSZa Lewickiego (1988), pize-| uwala od średniowiecza nazwa win-IK *Kawimy". położonej w jednej - “Selnlc Sandomierza Ale przeciw te-