P1190782

106

10,

d. Onipa wobodnlo-htsko-toryAika

8* teranie zachodniej os fioł środkowych Niezaieo występuje ffrupa wacho dni o-hesko- turyzUkt, która roapeda elf na dwie mniejsza Jednostki, blisko se sobą spokrewnione. Podgrupa wscliodnioheska najmuje w zasadnie dormeese Puldy. Natomiast stanowiska podgrupy turyńskiej /określanej niekiedy Jako oddzielna grupa turyńska/ są rozrzucone na terenie Turyngii. Spotyka elf Je zarówno w dorzeczu Worry, na terenie Lasu Tury ńeki ego, Jak te* w dorzeczu górnej Solawy. Pochówki są ta szkieletowe. Zmarłych składano w trumnach drewnianych lub układano pod nakrywą drewnianą. Niekiedy poóhówok dodatkowo obstawiano kamieniami. Spotyka slf te* skrzynie z płyt kamiennych. Nad grobami wznoszono kopce osypane a niemi. Ne obwodzie kopca ułożony był wieniec z kamieni. V grobach kobiecych_v podobnie Jak i w innych grupach należących do zachodniej polaoi kultur mogiłowych, pospolicie występowały po dwie szpile, bredsolety 1 naramienniki oraz różno tarczki ozy guzy brązowe. Spotyka slf te* kolie z paciorków bursztynowych.

V grobach męskich natomiast pospolici# występowały: Jedna szpila brązowa oraz sztylet, siekiera i niekiedy tylko Jedna bransoleta brązowa*

•» Grupa czesko-palatynacka

Grupa ta /określana te* Jako wschodnio-bawarsko— czeska/ zajmowała zachodnią część Czech i przyległą część wschodniej Bawarii, po obu strunach Lasu Czeskiego. Wyróżnia się w jej obrębie dwie lokalne podgrupy: wschodnią zajmującą zachodnie Czeohy, a zwłaszcza Kotlinę Pil— znsdską, oraz zachodnią na taranie Bawarii. Grupa ta miała uformować alę z początkiem okresu B_f epoki brązu 1 trwać następnie aż do okre-epoki. V ciągu osiego czasu trwania grupy ozeako—palatyna— oklej wspólwystępowały se sobą pochówki szkieletowe i olało palne, tak Jedne, Jak 1 drugie nakrywane kurhanami, w których często spotyka się konstrukcje kamienne. ¥ wyniku badań antropologicznych stwierdzono,

*• ogressaa przewaga pochówków szkieletowych omawianej grupy to groby kobiece i Jedynie wyjątkowo spotyka się męskie pochówki szkleloto-uz. ¥ schyłkowej fasie grupy ezesko-palatynaokiej dochodzi do przemieszczenia alę elementów tej grupy z elementami środkowodunaj a ki oj kultury mogiłowej. Szczególnie silnie zjawisko to Jest widoczno na terenie Czech, a zwłaszcza Czech środkowych. Grupa ozesko-polatyna-cka przyjęła wówczas niektóre formy ceramiczno i motelowe typowa w zasadzie dla środkowodunajsklej kultury mogiłowej.

Wir*. vyrob*w ooraaicznyoh typowych dla giupy oao.ko-palatynaokl.J •potyka ale szerokootworowo, misowate naczynia na wy.oklch, puatyoh nóżkaoh, a także naczynia wazowate te* na pas tych nóżkach, nhoó Me tek wysoki oh Jak w przypadku mis. Obok ni oh występują naczynia wężowato o wyodrębnionej szyi stromo stożkowatej lub cylindrycznej, r-w-patrzono w uszka umieszczone u nasady szyi, różnego rodzaju misy, kub-ki oraz dzbanki o wysokich szyjach rozszerzających się przy wylewie. Spotyka alę też duże naczynia zasobowe. Z wyrobów as talowy oh reprezentowano są sztylety 1 mleoze brązowe z ni tani do przymocowania rękojeści, siekierki z podniesionymi brzegami lab ■ piętką lejkowatą, cmokany typu węgierskiego, a z ozdób: szpile brązowe z główką w kształcie koła se szprychami, szpile ze zgrubiałym i przekłutym trzonkiem oraz różnego rodzaju naramienniki, bransolety, tarczki ozdobne oraz wisiorki brązowe /tabl• 1X11, 10-20/.

f. środkowodunajska kultura mogiłowe

Kultura ta zajmowała wschodnią część Austrii, południowe Morawy, sięgając też na środkowe Morawy w okolloe Brna, południowo-zachodnią Słowaoję aż po Yag i zachodnią część Węgier. Wpływy tej kultury sięgały ku północnemu zachodowi poprzez Morawy aż do środkowych Czech, gdzie nastąpiło zmieszanie się środkowodunaj sklej kultury mogiłowej z grupą czesko—palatynaeką. Na ukształtowanie się znacznej części inwentarza zabytkowego, zwłaszcza oeremlki, poważny wpływ miała kultura wieterzowska, na której terytorium nawarstwiała alę omawiana tu kultura.

Y środkowodunaj sklej kulturze mogiłowej w Zasadzie występował szkieletowy obrządek pogrzebowy. Zmarłych składano do grobu w pomy-ojl wyprostowanej lub skurczonej i nakrywano nasypami kurhanów. Spotyka się też płaskie pochówki szkieletowe, Jak te* 1 groby ciałopalne, ale znacznie mniej licznie reprezentowane• Dla ceramiki środkowodunajsklej kultury mogiłowej szczególnie typowe są dzbanki 1 kubki guzowe, a takie naczynia wazowate zaopatrzone nieraz w ucha umieszczone w pobliżu nasady szyi, zdobione guzami lub plastycznymi Żeberkami na brzuśou. Stosunkowo licznie reprezentowane są naczynia na postyoh nóżkaoh i profilowane misy zaopatrzone w ucho, Jak toż kubki, nieraz zdobione na dolnej części. V inwentarzu aa talowym spotykamy saty-loty 1 mioozo, groty włóczni 1 grociki strzał oraz brązowo csskany typu węgierskiego. wśród ozdób licznie reprezentowane są ssplle różnych typów, naramlonniki zdobione tarczami spiralnymi, różne rodzaje bransolet, diademy z taśmy brązowej, nieraz zdobione wybijanym ornamentom, oraz liczno wisiorki brązowe /tabl. XXIIX - XXX?/.