Obraz9 (50)

Potencjał normalny jest wielkością termodynamiczną, odnoszącą się do silnie rozcieńczonego roztworu zawierającego tylko badany układ redoks, którego składniki mają taką samą aktywność. Natomiast przebieg reakcji utleniania i redukcji często zależy od pH roztworu, obecności i stężenia substancji kompleksujących i siły jonowej roztworu. Wpływ środowiska reakcji na potencjał redoks spowodował konieczność wprowadzenia pojęcia formalnego potencjału redoks (rzeczywistego potencjału redoks, Ej ). Jest to potencjał układu redoks w przypadku, gdy analityczne (nie równowagowe, jak we wzorze 4.3.7) stężenia postaci utlenionej i zredukowanej są równe. Pod pojęciem stężenia analitycznego należy rozumieć oznaczone daną metodą łączne stężenie wszystkich form postaci utlenionej lub wszystkich form postaci zredukowanej, w jakich występują one w roztworze.

Tabela. 4.1. Potencjały normalne układów redoks, wg [5]

Układ redoks	Potencjał normalny £° (V)
F2 + 2e^mm==s,2T	+2,87
S2Oi^2~+ 2e 2SO4^2"	+2,05
Co^3*+ e Co^2*	+1,82
MnOf + 4H30* + 3e '“=* MnOz + 6H20	+1,67
Mn(V + 8H)0* + 5e^ss=!! Mn^2* + 12H20	+1,52
Ce^4* + e^=5=t Ce^3*	+1,45
2Bi03‘ + 12H30* + lOe ■—* Br2 + 18H20	+1,45
Pb02 + 4HjO* + 2e M Pb^2* + 6H20	+1,44
a2 + 2e^^2Cr	+1,40
MnOj + 4H30* + 2e^* Mn^2* + 6H20	+1,35
I OjO,^2- + 14H30* + 6e 2Ci>* + 21H20	+1,30
1 Oj + 4HjO* + 4e 6H20	+1,23
I WOą^3' + 6H30* + e ^!5=^ yO^2* + 9H20	+1,20
12IOj'+ 12H30*+ lOe 12 + 18H20	+1,19
1 Br2 + 2e ' 2Br”	+1,08
1H202 + 2e 20H~	+1,00
I N03‘ + 4H30* + 3e NO + 6H20	+0,95
l2Hg^2* + 2e —Hfe^2* |	+0,914 _

Układ redoks	Potencjał normalny £° (V)
CIO" + H20 + 2e ESI 2C1" + 20H"	+0,90
Ag* + e Ag	+0,81
<? + “l %	40,75
H3As04 + 2H30* + 2e ^=F=i H3AsOj + 3H20	40,58
MnO*” + e MnO^	40,54
I2+2e*“2r	40,535
FetCN)*^3- + e FetCNJs^4-	40,44
©2 + 2H20 + 4e 40H“	40,41
+ “Cu	40/11
Cu^+e ^5=“^sCu*	40,15
Sn**4 2« ^Sn^2*	40,14
2H*4 2«	40,00
Ti^4* + e ’“^sTi^J*	-0,04
Sn^2* + 2e ^a‘^=s Sn	-0,14
Cd^2ł + 2e^ę==6Cd	-0,40
Cr^ + e^Ci^	-0,43
Fe^2* + 2e Fe	-0,44
Zn^2* + 2e Zn	-0,76
Mg^2* + 2e ' ^1 Mg	-234
Na* + e Na	-2,71
Ca^2* + 2e Ca	-2,87
K*+e^5=* K	-2,92
+ Li	-3,06

Potencjał formalny jest wartością charakterystyczną dla danej reakcji redoks przebiegającej w określonym środowisku (przy określonym pH, stężeniu substancji kompleksujących i sile jonowej). Jest on typową stałą warunkową, użyteczną szczególnie w obliczeniach analitycznych.

4.3.1. Stała równowagi reakcji redoks

Wzór na stałą równowagi sprzężonej reakcji redoks jest następujący: «2redi + rtiutfe /i2Utlj + /j|red₂

115