P1520655

noczesnym wzrostem oporu przepływu. W rezultacie wielkość przepływu, pomimo wzrostu ciśnienia, utrzymuje się na nie zmienionym poziomie. Odwrotna sytuacja zachodzi, gdy następuje spadek ciśnienia tętniczego. Rozkurcz mięśni gładkich naczyń powoduje obniżenie oporu przepływu krwi. Mechanizm autoregulacji, rozszerzając lub zwężając łożysko naczyniowe, zachowuje niezbędną wielkość przepływu krwi.

Naczynia krwionośne, z wyjątkiem naczyń włosowatych, są unerwione przez układ współczulny adrenergiczny i przywspółczulny choliner-giczny. Do receptorów umiejscowionych w mięśniówce naczyń docierają mediatory tych układów, powodując zwężenie lub rozszerzenie naczyń. Istotnymi regulatorami przepływu krwi są substancje czynne wydzielane przez śródbło-nek naczyń. Czynnikami uwalnianymi przez komórki śródbłonka i powodującymi rozluźnienie mięśniówki naczyń są: tlenek azotu (NO), prostacyklina (PGI), prostaglandyna E (PGE). NO i PGI są ponadto endogennymi inhibitorami agregagi krwinek płytkowych oraz przeciwdziałają ich adhezji do włókien kolagenowych w naczyniach. Substangami wydzielanymi przez śródbłonek naczyń, które kurczą naczynia krwionośne, są: endoteliny, tromboksan A2 i leukotrie-ny. Ponadto kurcząco na mięśniówkę naczyń działa serotonina, wazopresy-na, angiotensyna i prostaglandyna F₂a. Lokalnie działającym czynnikiem zwiększającym przepływ krwi przez naczynia włosowate jest wzrost zawartości produktów przemiany materii w tkankach lub narządach.

4.4. Chłonka

W obszarze naczyń włosowatych procesy filtracji przeważają nad resorpcją. 1 Rezultatem tego jest pojawienie się nadmiaru płynu tkankowego pomiędzy I komórkami. Ażeby zapobiec jego nadmiernemu gromadzeniu, organizm zwie- j rzęcy wykształcił system odprowadzający płyn tkankowy poprzez węzły 1 chłonne do naczyń żylnych. Powstający w nadmiarze płyn przenika do kapi- | Iarnych naczyń limfatycznych, zwanych końcowymi. Naczynia te z duży- 1 mi szczelinami śródbłonkowymi mają kształt ślepo zakończonych cewek jj i występują w większości narządów. Następnie przechodzą one w naczynia I chłonne kolektorowe o coraz większym przekroju, z zastawkami uniemożli- a wiającymi cofanie się chłonki. Jej ilość jest ściśle związana z intensywnością i procesów filtracji oraz z przepuszczalnością naczyń włosowatych. Do chłonki 1 przenikają białka, głównie albuminy, a ich zawartość zależy od narządu, | w którym powstaje. Krążenie chłonki umożliwia powrót do krwi białek prze- i nikających z naczyń włosowatych do przestrzeni międzykomórkowych. 1 W ciągu doby całkowita ilość białka osoczowego odbywa pełny obrót pomiędzy 1 krwią krążącą i chłonką. Szczególnie w wątrobie i śledzionie, ze względu na dużą przepuszczalność naczyń zatokowych dla albuminy, protrombiny i fibryno-genu, białka te przenikąją do krążenia chłonnego. Dzięki temu wynaczyniona

w