PB040613

Zwiększenie przemiany materii, czyli termogencza bezdrżeniowa w zimnym środowisku jest wynikiem aktywacji mechanizmów hormonalnych.

Wymiana ciepła między zwierzęciem a środowiskiem zachodzić może na drodze promieniowania, konwekcji, przewodzenia i parowania.

Ciepło tracone drogą promieniowania, konwekcji i przewodzenia nazywa się ciepłem jawnym, a ciepło tracone na parowanie - ciepłem utajonym. Ilość ciepła jawnego emitowanego przez poszczególne gatunki przedstawiają tabele 2.5 i 2.6.

Sposoby utraty ciepła z organizmu

Promieniowanie. Utrata ciepła na drodze promieniowania zachodzi wtedy, gdy istnieje różnica temperatur między temperaturą skóry zwierzęcia a obiektów otoczenia (ściany, sufit, podłogi). Wielkość strat ciepła na drodze promieniowania podczerwonego od zwierzęcia lub zysków ciepła, jakie organizm otrzymuje z otoczenia, obliczamy ze wzoru Wittego:

R = a • P (t* - to) ■ 60 • 1,163 (W)

gdzie: R — wielkość strat energii cieplnej w W

a - współczynnik emisji ciepła (wielkość jego wynosi od 0,05 przy temp. — 20 °C do 0,08 przy temp. + 30 °C t_s - temperatura skóry zwierzęcia w °C to - temperatura ciał absorbujących ciepło w °C P - powierzchnia ciała zwierzęcia w m .

W warunkach normalnych udział promieniowania podczerwonego stanowi ok. 50% strat cieplnych u owiec, a u świń sięgać może nawet 60%. Wartości te zależą od aktualnych warunków mikroklimatycznych. Wykazano doświadczalnie, że w oborze, w której temperatura powietrza utrzymywała się na poziomie 32 °C, a u sufitu zainstalowano radiatory oziębiające do 0 °C, utrata ciepła od krów na drodze wypromieniowania była tak duża, że pozwalała na pobyt krów w warunkach silnego nacisku termicznego, bez żadnych ujemnych skutków. Dlatego też w warunkach produkcyjnych, przy zimnych i zawilgoconych ścianach budynków inwentarskich, mimo optymalnej temperatury powietrza, wypromieniowane ciepło może być zbyt duże i spowodować ujemny bilans cieplny organizmu. Zwierzęta przyjmują również ciepło na drodze promieniowania, np. przy zastosowaniu promienników podczerwieni w dogrzewaniu prosiąt, kurcząt, cieląt.

Konwekcja. Jest to unoszenie ogrzanego powietrza do góry i napływanie na to miejsce powietrza zimnego. Straty ciepła na drodze unoszenia zależą od różnicy temperatur skóry zwierząt i temperatury powietrza