PICT0060 (9)

Temat'

Dokonaj interpretacji wiersza Tadeusza Różewiczapt. „Bez”* Skomentuj, jak została tam ukazana relacja człowiek - Bóg.

Komentarz

Jest $ość duże prawdopodobieństwo, że na egzaminie zetkniesz się z takim tematem. Wiersze współczesne często bywają wykorzystywane w poleceniach maturalnych. Zwróć także uwagę na główny problem poruszony w tym wierszu: relacja człowiek -Bóg to bardzo skomplikowany temat, skłaniający do refleksji - a takie przecież powinny być tematy maturalne...

Tadeusz Różewicz, Bez największym wydarzeniem w życiu człowieka są narodziny i śmierć Bogi

ojcze Ojcze nasz

czemu

jak zły ojciec

nocą

bez znaku bez śladu bez słowa

czemuś mnie opuścił czemu ja opuściłem Ciebie życie bez boga jest możliwe życie bez boga jest niemożliwe przecież jako dziecko karmiłem się Tobą

jadłem ciało piłem krew może opuściłeś mnie kiedy próbowałem otworzyć ramiona objąć życie (...)

Klucze wyprncowań moturolnyth

a może pokarałeś mnie małego ciemnego za upór za pychę za to

że próbowałem stworzyć nowego człowieka nowy język

opuściłeś mnie bez szumu

skrzydeł bez błyskawic

jak polna myszka

jak woda co wsiąkła w piach

zajęty roztargniony

nie zauważyłem twojej ucieczki

twojej nieobecności

w moim życiu

życie bez boga jest możliwe

życie bez boga jest niemożliwe

Konspekt

Wstęp

■    Zaklasyfikowanie wiersza do liryki filozoficznej. Postawione zostało w nim odwieczne, absorbujące człowieka pytanie, jedno z najważniejszych: kim jest dla nas Bóg? Jakie jest Jego znaczenie w życiu człowieka? Takie pytania stawiali sobie poeci wczoraj i dziś - od Sępa-Szarzyńskiego, przez romantyków, do Twardowskiego, Miłosza i Barańczaka. Wypowiedź liryczna jest refleksją człowieka dojrzałego, oceniającego własne życie.

■    Odniesienie się do innych, znanych wierszy i pokazanie, że doświadczenie wojny odebrało" ludziom wiarę, Boga i wartości z nimi związane, zasady chrześcijaństwa. Jak w odniesieniu do innych utworów można usytuować ten wiersz? Jako próbę osobistego rachunku z wiarą, jej brakiem, wątpliwościami? Jako próbę ponownego porozumienia z utraconym Bogiem? A może wreszcie jako rozważania człowieka świadomego własnej słabości, ale odważnego na tyle, by stawiać sobie pytania istotne?

■ Ogólna refleksja o charakterze filozoficzno-kulturowym.

87