42
J“ < Br < Cl <011 <F<H2O<NH3<CN .
Jon cjankowy CN“ jest ligandem o silnym polu, natomiast pozostałe jony są Jigandami o polu słabszym. W kompleksie ligand o większym polu wypiera ligand o polu słabszym.
Nazwy Iigandów w kompleksach są następujące:
O “ okso, OH hydrokso, S2“ tio, J jodo, CF chloro, CN cyjano, SCN” tiocyjano, O; perokso, NO, azotano, ONO nitrito-O, NOj nitrito-N, S04~ siarczano,
SjO2- tiosiarczano, NH-, amido, NH3 amina, H2O akwa, CO karbonyl.
Nazwy niektórych kompleksów:
K4[Fc(CN)6] heksacyjanożelazian (II) potasu, jon beksacyjanożclaza (II), K3[Fe(CN)6] heksacyjanożelazian (III) potasu Jon heksacyjanożelaza (III), [Co(NH3)6]CI3 chlorek hcksaamina kobaltu (III),
[CoCl2(NH3)4]+jon tetraaminadichlorokobaltu (III),
[PtC^NHJ?] diaminadichloroplatyna (II).
Przyjmuje się ogólnie, że wiązania metaliczne polegają na istnieniu jonów metali zanurzonych w chmurze zdelokalizowanych elektronów walencyjnych. Jako całość metal jest elektrycznie obojętny. Wiązania pomiędzy atomami metalu są inne niż w zwykłych związkach chemicznych i są trudniejsze do wyjaśniania ze względu na szczególną strukturę metali i ich właściwości. Metale można stosunkowo łatwo deformować, co świadczy o tym, że wiązania metaliczne nie mają dużej sztywności. Wysoka przewodność cieplna jest spowodowana dużą ruchliwością elektronów. Ogrzany metal odprowadza stosunkowo łatwo w przyłożonym polu elektrycznym swoje elektrony - jest to tzw. efekt termoelektryczny. Pod wpływem światła i przyłożonego pola elektrycznego łatwo można również oderwać elektrony od metalu - jest to tzw'. efekt fotoelek-tryczny. Metale przewidzą dobrze prąd elektryczny. Wystarczy mała różnica potencjałów, by spowodować przepływ elektronów. Charakteryzują się także dużą gęstością. W celu wyjaśnienia tych i innych właściwości metali Bloch zaproponował następujące wyjaśnienie ich struktury elektronowej.
Atomy w metalach są stosunkowo gęsto upakowane w przestrzeni. Ma miejsce zbliżenie do siebie N orbitali atomowych cp.j, <p/y,..., q>,v o zbliżonych energiach, które można nazwać pasmami. Będzie zatem pasmo l.v o 2 N elektronach, pasmo 2.v również o 2 N elektronach, pasmo 2/; o 6 N elektronach itd. Orbitale bliskie jąder, Ij. I.v, 2,v, 2p pozostają zlokalizowane Są to orbitale i\bn każdego
atomu. Można dalej wyróżnić pasmu walencyjne i pasma pr. ewadnośn walencyjne są wąskie i odległości pomiędzy nimi są duże Są to pi wzbronione. Gdy pasma le są zapełnione całkowicie, wówczas nie po/wn swobodną wędrówkę elektronów. Pasma przewodności są pozbawione e nów lub zapełnione są nimi tylko częściowo. Pasma te są szerokie i po blisko siebie, a w przypadku atomów o wysokiej liczbie atomowej (wiele pasma przewodności nakładają się na siebie. Właśnie dzięki elektronom pojącym w pasmach przewodności metale łatwo przewodzą prąd ciekli Strukturę pasm przedstawia rys. 7. Orbitale zrębu są oznaczone literami pasma walencyjne literami D, E, F, a pasmo przewodzenia literą G I oznaczono poziomy wzbronione.
Rys. 7. Schemat pasm w metalach
miejsce nakładanie się pasm. Można przyjąć, ze elektrony występują w p przewodzenia W izolatorach natomiast, przeciwnie, odległości /'<»'■ i w ich przypadku wprowadzenie elektronów z /‘ do (! wymagałoby ban życli energii wzbudzenia. W półprzewodnikach odległości /■' (< są slosi niewielkie; w tym przypadku wystarcza stosunkowo niewielka enerj. świetlna czy cieplna, by przenieść elektrony do pasma przewodzenia tównicż półprzewodniki typu n z domieszkami donorów elektronów, ono z domieszkami akceptorów elektronów Wprowadzenie np 0,0l"<i los kiyszlidu kizcinti dup pólpi/ewodtilł typu » 1'r/ypnuje się że jeden i łosiom pizemli r< za się na bardzo s MM o kie pasttlo pt/ewoillloscl S o