Prus powieści z wielkich pytań epoki 3

dyskryminowanie kobiet przez pracodawców* ale rozdrażnieniem, a nawet szyderczą przesadą reagował na tę „manewry” emancypacyjne. od których powiewało polskim efekciarstwem: pustosłowiem i nadętym bezsensem. W 1875 r. w „Kurierze Warszawskim” pisa!, że „dostaje kaszlu” gdy przychodzi mu wymawiać wyrażenia takie jak ‘prawa kobiet*, ‘emancypacja* czy ‘męski despotyzm*. W „Emancypantkach” precyzował pogląd, że pretensje feministek do panowania w społeczeństwie nie mają sensu. Wprawdzie przygarniał mężczyznom, mającym się za pępek świata oraz za panów kobiet, ale z uporem dowodził też, że kobiety nie mają szans wygrywania I nimi w tvch .dziedzinach, które wymagają siły fizycznej, ścisłego definiowania zjawisk i porządnego planowania strategicznego. Przypominał założenie różnic fizjologicznych i psychicznych między płciami.

Ironiczne refleksje Prusa o emancypantkach miewają podszycie w tradycjonalizmie.

Akcia powieści, rozgrywa się głównie w Warszawie (oraz Iksinowie). w ciągu 23 miesięcy. Akcja podąża tropem głównej postaci - Madzi Brzeskiej, która scala różne wątki i motywy w powieści. Autor kreuje Madzię na-,,anioła”, i sugestywnie obsadza ją na tle iksinowskiego towarzystwa prowincionalnej_obłudy oraz warszawskiego targowiska próżności!    “

W powieści tej ani jednej kobiecie, zaprzęgniętej do ról męskich me wiedzie się szczęśliwie (pani Latter i panna Malinowska - właścicielki pensji, Ada Solska - naukowiec).

Kolporterlci nowinek emancypacyjnych mają w powieści Prusa rysy karykaturalne, bo

1 \ i li problemach kobiet

Kangrkie____

Głosicielem i orędownikiem poglądów Prusa jest w „Emancypantkach*-{profesor DębickJH

Tłumaezy Stefanowi solskiemu, odrzuceń emir prźeż~Madzię7 że Yóbietom należy się szacunek przez^T wzgląd na role matki, do której kobieta jest stworzona. Tylko ona iest w stanie dać nowe życie.

Prus w swojej powieści wyraził także swój niepokój egzystencjalny I refleksje na temat

nowych tendencji w filozofii schyłku XIX w T* zaraza pesymizmu:j.

■ kryzys światopoglądowy Jyladzi - rozdrażnienie, pragnienie samotności spowodowane spustoszeniem jakie w jej poglądach religijnych uczynił Norski - dekadentyzm brata Madzi, śmiertelnie chorego Zdzisława H tendencje ateistycznej

Jeśli tym czynnikom będą ulegać kobiety, to będą się zatruwać podstawy bytu społeczeństwa. „Emancypantki” stanowią otwarte zakwestionowanie aksjomatu epoki o nieprzystawalności jwedzy-i-wary, Prof. Dębicki dowodzi, że pojęcie Boga nie kłóci się z naukami ścisłymi. Podaje też argumenty na nieśmiertelność duszy i-wyjaśnk sens cierpienia jako wyzwanie do doskonalenia się. Jego wykład przynosi ulgę rodzeństwu Brzeskich.

Zakończenie „Emancypantek” jest otwarte._

„Faraon” /

Prus zaskoczył „Faraonem: i krytyków i czytelników, bo zawsze radził, by nie kontemplować przeszłości kosztem współczesności. Zadawano sobie pytanie dlaczego Prus „zdradził” współczesność? Czasem domyślano się, że zdecydował się na powieść hiotnryprn^hy pry^rpycić te treści lub aluzje polityczne, których by nie mógł wypowiedzieć bez osłonek kostiumowych. Wskazywano na związek Herhora z kanclerzem Bismarckiem albo z ministrem Konstantinem _ Eobiedonoscewem.

Prusa bardzo interesowała poiityka.(„Faraona” można traktować jako powieść filozoficzno-

a także jmwojową (na przykładzie głównego bohatera).

Zainteresowaniu tematem egipskim sprzyjała hudnwa Kanału Sueskiego, ukończonego w 1869 r. Do pracy nad tematem egipskim Prus przygotowywał sie czytając rozległą literaturę historyczną, (m.in. 1. Żagiell „Historia starożytnego Egiptu”, J. Ochorowicz „Wiedza tajemna ó Egipcie” , opowiadania Gastona Maspero). Studia te musiały mieć dla niego powab nowości, o czym w „Faraonie” świadczy świeżość i wyrazistość motywów pejzażowych, obrazów przyrody, refleksji o kulturze i o religii starożytnego Egiptu. Musiała też być dla pisarza ponętna ta specyficzna stylizacja wypowiedzi postaćTi narracji

zwierząt, roślin, pcjrąfflw i gim&isk kliroatyr.Tpy^h), która przypomina jego upodobanie do ^jgier stylfcaćyjuych i do aforystyki.