W. Plurek Je o fonniHttomiiMii, Wjr«j« 2008,
ISBN 978-83.60301.U-6. C by WAlP 2008
Podstawowe pojęcia 29
upowszechniła się świadomość, że znaczna część komunikowania publicznego dochodzi do skutku dzięki pośrednictwu różnych urządzeń zwanych mediami lub środkami komunikowania, a więc ma charakter zapośredniczony.
Sam wyraz media, podobnie zresztą jak i wyrażenie środki komunikowania, choć należy do terminologii kilku dyscyplin, bywa używany w różnych znaczeniach, na pozór niemających ze sobą wiele wspólnego. Mediami (środkami komunikowania) bywają nazywane narzędzia, które - jak papier i ołówek - umożliwiają zapisanie (zarejestrowanie) przekazu, przechowywanie go w takiej zapisanej postaci, a następnie odtwarzanie, a więc np. materiał, na którym te wypowiedzi są utrwalane: papier, taśma magnetyczna, płyta kompaktowa. Za środek komunikowania uważany bywa język narodowy, ale też każdy inny zbiór znaków i sygnałów, takich jak gesty, dźwięki, obrazy. Do mediów zaliczane są nośniki informacji, jak pojedyncze wypowiedzi i ich zbiory, powieści i słuchowiska, gazety i czasopisma, radio i telewizja, film i plakaty, a także sieć telefoniczna. Mediami w opinii różnych autorów są zarówno instrumenty, które jak mikrofon lub kamera telewizyjna umożliwiają nadawanie przekazów; jak i instrumenty, które jak radioodbiornik czy telewizor umożliwiają ich odbiór. Rolę mediów przypisuje się ponadto organizacjom bądź przyczyniającym się do rozpowszechniania informacji (jak agencje prasowe), bądź też samodzielnie rozpowszechniającym informacje (jak sieci radiowo-telewizyjne).
Jednym ze sposobów redukcji wieloznaczności terminów' media i środki komunikowania jest ich podział według kryterium roli w procesie komunikacji na:
■ media (1), czyli środki służące artykulacji informacji (np. języki narodowa i sztuczne, wszelkie inne systemy znaków, pismo);
■ media (2), czyli środki służące rejestracji i magazynowaniu informacji (np. tablica i rysik, maszyna i papier do pisania, mikrofon i kamera, taśma filmowa, taśma magnetyczna, płyty);
■ media (3), czyli środki służące transmisji informacji (np. drukowane gazety i czasopisma, kanały radiowe i telewizyjne, sieci kablowe, sieci bezprzewodowe);
■ media (4), czyli środki służące przetwarzaniu, odtwarzaniu i wyszukiwaniu informacji (np. kalkulator, projektor, komputer z odpowiednim oprogramowaniem);
■ media (5), czyli środki służące organizacji dyfuzji informacji (np. agencje prasowe, wydawnictwa i redakcje, instytucje radiowa i telewizyjne).
W życiu społecznym szczególnie istotną i coraz ważniejszą rolę odgrywają media zwiane niemal powszechnie, choć niezbyt szczęśliwie masowymi albo z amerykańska mass mediami. Masowe bowiem są nie tyle same media, co komunikowanie, w którym one pośredniczą, albo - inaczej mówiąc - które one zapośredniczają.