rdza wejmutkowo porzeczkowa cz III

290 bv powodujące choroby roślin

wrażliwy na liczne fungicydy, zarówno zapobiegawcze, jak i systemiczne. Najlepsze wyniki w zwalczaniu rdzy daje triadimefon. Bardzo skuteczna jest również oksykarboksyna, ale może powodować silne uszkodzenia liści porzeczek. Skuteczne są także preparaty benzimidazolo-we, benymol, karbendazym i metylotiofa-nat. Ze środków zapobiegawczych dość dobre wyniki daje mankozeb.

Bliskość plantacji czarnej porzeczki i sosny wejmutki zwiększa zagrożenie rdzą dla obu roślin, jednak w praktyce trudno jest uwzględnić tę okoliczność w zapobieganiu chorobie. Szczególnie • niebezpieczne jest sąsiedztwo bliższe niż 500 m.

Odmiany czarnej porzeczki różnią się wrażliwością na rdzę. Do najbardziej wrażliwych należy odmiana Bródtrop. Dobre wyniki daje leczenie porażonych gałęzi wejmutki. Istnieje kilka sposobów leczenia. Porażoną korę należy ostrożnie i płytko zdrapać, a świeżą ranę opryskać triadimefonem (Bayleton 5 WP — 0,2%) i po wyschnięciu zamalować ją białą farbą emulsyjną lub olejem parafinowym, przygotowanym dla celów ochrony roślin, np. ,,Sun Oil 7E". Do farby lub oleju dodajemy fungicyd, najlepiej triadimefon w stężeniu 0,1 % (np. 2-procentowe stężenie Bayietonu 5 WP). Można także stosować oksykarboksynę (Plantvax — 1 %) lub fungicydy bezimidazolowe (Benlate, Funaben 50, Topsin M — 1%).

Podklasa

Holobasidiomycetidae — pełnopodstawkowe

Rząd Tilletiales — śnieciowce

Jest to jedyny rząd w podklasie Holobasidiomycetidae, w którym grzyby nie tworzą owocników lecz skupienia pro-bazydiów (teliospor), z których wyrastają podstawki, a na nich powstają powtarzające się zarodniki podstawkowe.

Śniecie, choroby powodowane przez grzyby z rzędu Tilletiales, mają wiele cech wspólnych z głowniami, należącymi do kla

sy Ustomycetes. Podobieństwo głowni i śnieci dotyczy objawów, tworzenia pro-bazydiów w postaci teliospor, zakażania zbóż oraz zwalczania. Zakażanie zboża śniecią następuje, jak u wielu głowni, przez kiełki, a zwalczanie choroby polega na zaprawianiu ziarna fungicydami działającymi powierzchniowo lub systemicz-nie.

Różnica między głowniowcami i śnie-ciowcami polega na tworzeniu na podstawkach sporydiów przez grzyby pierwszego z wymienionych rzędów oraz zarodników podstawkowych przez gatunki drugiego rzędu.

Śnieć cuchnąca pszenicy —

Tilletia caries (DC) Tul.

Występowanie i szkodliwość. Badania nad śniecią cuchnącą pszenicy odegrały dużą rolę w rozwoju fitopatologii. Do czasu opracowania metod zwalczania choroby przez zaprawianie ziarna siewnego była ona w Europie jedną z najbardziej szkodliwych chorób roślin uprawnych. Najsilniejsze epidemie śnieci cuchnącej występowały w Europie środkowej. W Polsce jeszcze w pierwszych latach po drugiej wojnie światowej choroba ta wyrządzała w niektórych rejonach kraju bardzo duże szkody. Śnieć jako choroba pszenicy została opisana po raz pierwszy w roku 1755, a biologię grzyba, który ją powoduje zbadano już na początku 19 stulecia. Powszechnie zaprawianie ziarna siewnego znacznie ograniczyło szkodliwość śnieci cuchnącej.

Objawy. Wyraźne objawy choroby występują dopiero po wykłoszeniu. Kłosy porażonych roślin są sinozielone i sterczą pionowo nie obciążone zdrowym ziarnem. Plewy i plewki kłosów są rozwarte i wypełnione pękatymi, matowymi, brunatnymi ziarniakami. Ziarniaki są wypełnione najpierw brunatnoczarną, mazistą masą, a następnie pyłem o charakterystycznym, bardzo silnym zapachu śledzia. Brunatnoczarny pył stanowi zarodniki grzyba, zawierające trójmetyloaminę, substancję cuchnącą i trującą, mogącą spowodować skażenia produktów mącznych mikotoksyną. Źdźbła chorych roślin są przeważnie skrócone,