P1350661

W zależności od zakresu spełnienia ważnych parametrów ekonomicznych z punktu widzenia polityki podwyżek plac, można wyróżnić przedsiębiorstwa gorsze, przeciętne i lepsze. Do gorszych zalicza się przedsiębiorstwa A i 8, które ponoszą stratę na działalności łub generują niewystarczający dla normalnego funkcjonowania zysk, a także mają trudności z realizacją swoich zobowiązań. Przedsiębiorcy tej grupy nie mają ekonomicznego uzasadnienia planowania na dany rok podwyżek, ponieważ ich zastosowanie spowoduje dalsze pogorszenie i tak już trudnej sytuacji ckonomiczno--finansowej.

Przeciętną, czyli niewystarczająco dobrą i niezbyt złą sytuację mają przedsiębiorstwa C i D. które wygospodarowywują zysk i środki umożliwiające pełną i terminową realizację wszelkich zobowiązań. Nie są jednak zdolne do skumulowania środków na rozwój firmy. Ekonomicznie uzasadnione jest stosowanie podwyżek płac do wysokości wskaźnika inflacji.

Najbardziej swobodnie politykę podwyżek płac mogą prowadzić przedsiębiorstwa E i F. Ich sytuacja ekonomiczno-finansowa umożliwia wprowadzanie podwyżek płac nawet na poziomie wyższym niż ustala go Komisja Trójstronna lub Rada Ministrów. Wielkość bezpiecznego dla firmy wzrostu plac wymaga odpowiednich symulacji.

Ustawa o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń nie określa bliżej, a tym samym nie ingeruje w sposób wprowadzania podwyżek przez przedsiębiorców. Terminy zawierania stosownych porozumień ze związkami zawodowymi lub wydawania zarządzeń pracodawcy nie muszą stanowić równocześnie terminu wprowadzania podwyżek. Zakład nie jest zobligowany do wprowadzania podwyżek w czterech transzach według orientacyjnych wskaźników kwartalnych, z których średnia arytmetyczna stanowi średnioroczny wskaźnik wzrostu płac, lecz może ich dokonywać raz w roku.

b) Znaczenie pojęcia „przyrost wynagrodzeń "

Ustawa nie precyzuje także pojęcia „podwyżka płac”. Używa się zwrotu „przyrost przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń” Uwzględnia on wzrost wszystkich składników płac - zarówno stałych, jak i zmiennych. Prawdopodobieństwo równomiernego podziału środków między pracowników-jeśli taka zasada uważana jest za najbardziej słuszną jest tutaj trudne.

Badania autorki (rozdział III) wykazują, że najhardziej obciążające pulę podwyżek płac są planowane na dany rok wypłaty korzystnych nagród jubileuszowych, odpraw emerytalno-rentowych, dopłat za godziny nadliczbowe i opłacenie wzrostu wydajności pracy w systemach akordowych i prowizyjnych, z których korzysta tylko część pracowników Fundusz przeznaczony na podwyżki podlega więc pomniejszeniu o kwotę wynikającą z potrzeb wypłat wymienionych składników płac. W rezultacie planowany przykładowo na dany rok przyrost przeciętnych wynagrodzeń o 10% umożliw ia tylko 7-proccntowy wzrost stawek płac i premii.

. _SAutAi „prowadzani* pod wy te A plac

Z/ liczenie wysokości podwyżek i skutków ich wprowadzania jest prostsze, gcfy -« się je od początku roku. Ze względów społecznych i ekonomicznych tepiej ^oo^wytszsć wynagrodzenia w sposób sukcesywny* a nie jednorazowo w końcu ^^5ty >V drugim przypadku forma i procedura wprowadzania podwyżek jesl

115

jest bardziej

'Aplikowana i wywołuje n te pożądane skutki finansowe w roku następnym. Na A^uncję wysokich jednorazowych podwyżek płac w czwartym kwartale trzeba

M

Inną. wadą jest blokowanie podwyżek płac w następnych latach* wynikających * ustaleń Komisji Trójstronnej (tabela 39), ponieważ podwyżki w roku poprzednim wyprzedzały na kilka lat te, które planowano by w lalach przyszłych.

zabezpieczenie w wysokim przyroście środków płacowych w latach następ*

eh-

8C

Tabela 39 Wielkości i skutki rocznych podwyżek plac wprowadzonych w IV kwartale 2002 r.

1 “*	Prarcięlnc zatrudnie nie	Przeciętna płaca bazowa za 2002 r.	% podwyżek na 2002 r.	Środki aa y dżenta bazowa w raka l kall		[śmdfcJaaj Tcrak padwyśfcJ 1 wy ploty kol Ipodwyśrk <5x41:1001	Narasta Ja* a w trat pnar 1| f ap rk wjaąrWicś w 2003 roku		Kwota podwyżki
				€2x31 xbah3 1			Sfc	kwora
i	2	3	4	i—f		6 17	ś	9	IO
^1 --	200		7.1	I 200000 1		85200 |		£9
u	200	2 OOO	9.0	1 200 000 1		108 OOO I —			_
III	200		9.4	1 200000 f		112000 1			—
IV	200		1IJ	1 300000	135 600 1 1.1101		SS2	K 104	441 600
Raum	śr. 200	2 000	9.2	4 £00 OOO	441 600 1		92	164	441 600
	średnia T	średnia T	średnia t				fcedaia T	średnia T	i jądlr — “ir

Dane w kolumnach 8 i 9 oblicza się następująco:

aj kolumna 9 określa wielkość miesięcznej podwyżki przypadającą na pracownika, obliczoną następująco:

roczna kwota na podwyżki : zatrudnienie : liczba miesięcy w roku, w których stosowano podwyżki

441 600 : 200 x 2 =» I 104 zł na miesiąc

b)    kolumna 8 stanowi procent podwyżki do wynagrodzenia bazowego (1 104 : 2000) x JOO » 55.29*

c)    kolumna 9 razem obejmuje miesięczną podwyżkę w przeliczeniu na 12 miesięcy Roczna kwota na podwyżki podzielona przez liczbę zatrudnionych po pomnożeniu tej liczby przez 12 miesięcy, czyli:

44 I 600 : 200 * 12= 184 zł