rozdział 2 (10)

Rys. 2.6. Poziom dochodu narodowego dla agregatowego popytu w stanie równowagi.

Źródło Pod red. Milewski P.. Podstawy ekonomii, op. cii., s. 368.

Podobnie jak na innych wykresach dotyczących problemu równowagi, lak i na rys. 2.6 posłużono się linią 45°, dzielącą układ współrzędnych na dwie równe części. Osi pionowej przyporządkowano agregatowy popyt, a osi poziomej wielkość dochodu narodowego. Funkcje agregatowego popytu oznaczono pogrubioną prostą wychodzącą z poziomu łącznych wydatków autonomicznych sięgających 20 mld zl, o nachyleniu 0,8Y, wyznaczonym przez krańcową skłonność do konsumpcji. Takie nachylenie funkcji agregatowego popytu sprawia, iż osiągnięcie stanu równowagi nastąpi w punkcie E. tj. miejscu przecięcia funkcji z linią 45°, przy równowadze dochodu równego 100 mld. zl. Ponadto temu samemu dochodowi będzie odpowiadał identyczny poziom zamierzonych łącznych wydatków (konsumpcyjnych i inwestycyjnych), co wskazuje na równowagę na rynku towarów. Producenci wytwarzają wówczas w sumie tyle towarów, ile nabywcy chcą kupić. Każdy różny od 100 mld. zl. poziom dochodu narodowego oznacza stan nierównowagi. Gdyby na przykład wytworzono dochód narodowy niższy od 100 mld. zł, np. równy 80 mld., to pojawiłaby się nadwyżka popytu nad podażą. Powodowałaby ona kurczenie się zapasów towarów oraz wzrost produkcji i dochodu narodowego aż do osiągnięciu równowngi. 'laka (endencje wskazuje wektor skierowany w prawo na osi właściwej dla dochodu narodowego. Gdyby natomiast dochód wytworzony wyniósł np 120 mld. zl. to powstała w tej sytuacji nadwyżka podaży prowadziłaby do wzrostu zapasów oraz spadku produkcji i dochodu narodowego, co uwidoczniono wektorem skierowanym w stronę lewą.

2.6. Mnożnik

Przyjmijmy, że zmieni się wielkość wydatków autonomicznych pod wpływem przyrostu inwestycji. Przełoży się to oczywiście na wzrost funkcji agregatowego popytu i zmianę poziomu równowagi. Powyższy problemu objaśnia rysunek 2.7 ukazujący wzrost dochodu narodowego pod wpływem przyrostu inwestycji wstanie równowagi.

Rys.2.7. Mnożnik. Zwielokrotnienie dochodu pod wpływem przyrostu inwestycji.

/mdło: rod rot! Milewski H /W.v/mrv ekonomii. o/> cii.. ,v, .171

Na wykresie oś pionowa ukazuje wartość agregatowego popytu, a oś pozioma wielkość dochodu narodowego. Calv układ współrzędnych opisujący poziom równowagi został przedzielony linią 45". Funkcje agregatowego popytu

67