rozdział 2 (18)

Rys. 2.4. Równowaga inwestycji i oszczędności.

Źródło: Pod red. Milewski R., Podstawy ekonomii, op. cif. s. 370

Powyższy rysunek wykazuje wiele cech wspólnych z wykresem poprzednim. Dlatego wartości takich zmiennych jak: oszczędności autonomiczne i nachylenie funkcji oszczędności będą miały taki sam wymiar. W układzie współrzędnych na osi pionowej przedstawiono poziom inwestycji i oszczędności, a na osi poziomej wysokość dochodu narodowego. Linia 45°, dzieląca wykres na dwie równe części, zapewniła, jak we wcześniejszych wykresach, utrzymanie poziomu równowagi. Funkcję oszczędności zaznaczono linią pogrubioną, wychodzącą z poziomu oszczędności autonomicznych wynoszących 10 zl. Funkcja leży poniżej linii 45°, wskazując tym samym, że dla każdego poziomu dochodu narodowego oszczędności będą niższe. Ponieważ jest to funkcja rosnąca, przyrost dochodu równy 10 zł., będzie powodował przyrost 2 zl oszczędności. Przy takiej relacji przyrostu oszczędności (AS) do przyrostu dochodu (AY), czyli krańcowej skłonności do oszczędzania wpływającej na nachylenie funkcji oszczędności wyjście z zadłużenia zostanie osiągnięte po pięciu dniach, przy dochodzie równym 50 zl. Przyjęto, że poziom inwestycji oznaczonych pogrubioną poziomą linią wynosi 10 zl. Poziomy charakter linii wskazuje na to. że mamy tutaj do czynienia z inwestycjami autonomicznymi, a to znaczy, że przy każdym poziomie dochodu przyjmą one taki sam wymiar. Inaczej mówiąc, czy osiągniemy dochód o wielkości np. 20, 50 czy

r>2

100 mlii. zl., bądź też zupełnie go nie osiągniemy to i tak inwestycje będą miały wartość 10 mld. zl. Dlatego uwzględniając z jednej strony poziom inwestycji, a z drugiej nachylenie i punkt wyjścia funkcji oszczędności równowaga inwestycji i oszczędności nastąpi przy poziomie 100 mld. zl.. odpowiadającemu miejscu przecięcia w punkcie IZ obu pogrubionych linii Jeżeli osiągnięty dochód byłby położony na niższym poziomie (80 mld. zl) znaczyłoby to, że np. łączne planowane wydatki inwestycyjne i konsumpcyjne są większe od wytworzonej produkcji i powstałaby przez to nadwyżka popytu. Dlatego, trzeba by było wypracować wtedy dochód wyższy, konieczny do zrównoważenia inwestycji i oszczędności, co zostało zobrazowane wektorem skierowanym w prawo na poziomej współrzędnej oznaczającej dochód. Natomiast, gdyby wypracowany dochód kształtowałby się na poziomie 120 mld. zl. tzn. powyżej poziomu równowagi, to powstała nadwyżka podaży towarów wymusiłaby zmniejszenie produkcji i dochodu. Wskazuje na to skierowany w lewą stronę wektor przyporządkowany osi dochodu narodowego.

Trzeba tu dodać, że osiągnięcie takiego stanu w gospodarce nie jest proste, ponieważ decyzje inwestycyjne zależą często od innych czynników niż decyzje o oszczędzaniu

2.5. Funkcja agregatowego popytu

Z wcześniejszych rozważań wiadomo, że dochód narodowy (Y) jest równy agregatowemu popytowi (Al*,,). Wiadomo również, że w uproszczonym modelu gospodarki dochód stanowi sumę konsumpcji i inwestycji lub konsumpcji i oszczędności.

Funkcja agregatowego popytu, wskazując na zależność między wydatkami konsumpcyjnymi i wydatkami inwestycyjnymi będzie określała poziom zamierzonych łącznych wydatków na towary przy różnych poziomach dochodu narodowego.

Chcąc bliżej określić zależności zmiennych wyznaczających tę funkcję należy przypomnieć o założeniu, że wielkość konsumpcji jest równa wartości konsumpcji autonomicznej (C.,) i krańcowej skłonności do konsumpcji z danej

r.ą