P3200014

jest uwikłana w ciąg przekształceń matematycznych bądź logicznych, to odtwarzanie kroków może okazać się rozumowaniem dedukcyjnym. Najbardziej złożone strategie pamięciowe zawierają zastosowania różnych sposobów organizowania materiału we wszystkich trzech fazach aktu pamięciowego. Zasób takich strategii zależy od poziomu rozwoju poznawczego jednostki, a szczególnie od stanu jego metapamięci (zob, rozdz. III2). W miarę rozwoju jednostka w coraz większym stopniu dostosowuje strategie przypominania do strategii zapamiętywania. Przyrost zasobu strategii przypominania trwa prawdopodobnie aż do późnego wieku dorosłości człowieka.

Strategie odwołujące się do organizowania materiału zmierzają m.in. do następujących celów:

Odkrywania sensu w opanowanych treściach, umożliwiające zrozumienie odbieranych przechowywanych i odtwarzanych informacji. Dla odkrycia sensu posługujemy się posiadaną wiedzą lub poszukujemy dodatkowych wyjaśnień w książkach, słownikach czy też konsultujemy się z kimś kompetentnym.

Nadawanie sensu informacjom, które są same w sobie dla nas niezrozumiałe, nie korespondujące z naszym poprzednim doświadczeniem. W tym celu tworzymy własne schematy interpretacyjne (niekiedy błędne) i uzyskujemy w ich kontekście własne rozumienie treści. Dotyczy to zwłaszcza przypominania sobie nowych, nieznanych nam P°jfć, których definicji nie rozumiemy w pełni w danej chwili. Niekiedy takie schema

ty mają zastosowanie do materiału bezsensownego ze swej natury.

Usuwanie rozwlekłości, czyli redukcja informacji zawartej w materiale poprzez wykrycie redundacji (zob. rozdz. III7). Jeśli redundacja nie występuje samoistnie, to staramy się ją uzyskać odpowiednio przeorganizowując materiał. Przypomnienie sobie zbioru 50 liczb tworzących ciąg o znanym pierwszym wyrazie, znanej formule matematycznej tworzenia wyrazów i znanej liczbie wyrazów, nie stwarza żadnych problemów, jeśli pamiętamy trzy wymienione wyżej informacje. W przypadku, gdy nie istnieje matematyczna formuła tworząca ciąg, próbujemy np. uporządkować liczby w rosnącym porządku, tworzyć podzbiory liczb parzystych, nieparzystych, pierwszych etc. Przypomnienie polega wtedy na aktualizacji kolejnych podzbiorów i próbach przypomnienia sobie ich elementów. Materiał semantyczny, taki jak zdania, opowiadania, ciągi zdarzeń i obrazów (np. filmy, widowiska teatralne), jest wprawdzie samoistnie zorganizowany, ale jego odtwarzanie można ułatwić przez zastosowanie opracowanych przez siebie reguł interpretacji. Uczeń streszczający fabułę lektury szkolnej może podjąć próby dokładnej reprodukcji treści, lecz rzadko kończą się one pełnym sukcesem. Jeśli natomiast uporządkuje treść według własnego planu, zwracając uwagę na to, co istotne dla rozwoju fabuły, a pominie opisy i inne dodatkowe szczegóły, to zadanie okaże się łatwiejsze.

Mimo niewystarczającej wiedzy na temat strategii pamięciowych istnieją ich podziały według różnych kryteriów. Możemy np. wyodrębnić strategie wewnętrzne oraz zewnętrzne. Strategie wewnętrzne sprowadzają się do systematycznego przeszukiwania pamięci, odtwarzania w myśli okoliczności zapamiętania, szukania skojarzeń i powiązań formalnych oraz treściowych między informacjami. Strategie zewnętrzne charakteryzują się przeszukiwaniem przez jednostkę wskazówek w świecie zej| nym: książkach, słownikach czy wypowiedziach innych osób.