S5006258

6 WŁODZIMIERZ HOLIBOWICZ

nowych, które od dawna interesowały archeologów; kopaliśmy następnie nawarstwienia średniowieczne w Qafa e Pazarit koło Zamku Hozafatit obok Shkodry (12-14), kurhan koło Tirany (12-24. VI), wreszcie - nowo-odkryte stanowisko neolityczne nad rzekę Dervoll w pobliżu jej wypływu z jeziora Małiq (25-26.VI). Prace na kurhanie zostały ukończone po naszym powrocie do Polski.

Częste wyjazdy w teren, zmiany miejsc badań i niezbędne w czerwcowe silne opały albańskie przerwy na wypoczynek dla przybyszów z Polski, były przeze mnie wykorzystane do zbierania wstępnych informacji o garncarstwie wiejskim Albanii, a następnie do wyjazdów do poszczególnych ośrodków garncarskich. Wyjazdy te miały w ówczesnych warunkach charakter małych wypraw. Odbywały się z udziałem czterech pracowników naukowych i zwykle dwóch pomocniczych, a doszły do skutku dzięki uprzejmości Kierownictwa Instytutu Naukowego w Tiranie. Uwzględniono bowiem te wyprawy na naszą prośbę dodatkowo w planie naszego pobytu w Albanii. Winienem szczególną wdzięczność Instytutowi za zorganizowanie wyprawy do wsi Gojan w dn. i 29-30.VI, połączonej z obiektywnymi dość dużymi trudnościami.

Na terenie Albanii istnieją obecnie ośrodki garncarstwa wiejskiego, posługujące się techniką lepienia i prymitywnym kołem garncarskim oraz garncarstwo rozwinięte, posługujące się techniką toczenia i nowoczesnym kołem garncarskim.

Garncarstwo lepiące rozwija się we wsiach, natomiast garncarstwo to- I czące w osadach o charakterze miejskim.

Znane mi garncarstwo wiejskie pochodzi z dwóch wsi daleko od siebie I położonych: z — Yarke znajdującej się w odległości około 25 km od Tirany I oraz z Gojan położonej w północnej Albanii, w pobliżu miejscowości Puka I nad rzeką Drin. Są to, według informacji uzyskanych przeze mnie w terenie I i od pracownika Instytutu Naukowego Hasana Ceki, jedyne wsie na tere-1 nie Albanii, w których zachowało się do dziś czynne garncarstwo wiejskie, I posługujące się teehniką lepienia i prymitywnym kołem.

Garncarstwo rozwinięte, uprawiane przez zawodowych rzemieślników, I reprezentowane jest w Albanii przez duży ośrodek w Kavaji koło Shkodry I (Skutari) oraz przez mniejsze, między innymi w Korczy.

Do roku 1952 Instytut Naukowy w Tiranie nie prowadził badań w zakresie garncarstwa ludowego Albanii. Dział etnograficzny Instytutu zamierzał jednak w najbliższym czasie poświęcić tej dziedzinie wytwórczości ludowej znacznie więcej uwagi. Brak też było do roku 1952 opracowań garncarstwa ludowego Albanii poza lakonicznymi wzmiankami w ogólnych pracach etnograficznych typu na przykład pracy Nopsca’y, który pierwszy podał znaną w literaturze etnograficznej wiadomość o ośrodku garncarstwa wiejskiego w Gojan i o kole garncarskim jednotarczowym, dwusponowym, z po-

*

#. OS0OOWI CAONCAOSTWA ^W TOCZĄCEGO @ OiROOKI CAONCA&STWA LEPIĄCEGO

«0

O Varke

PSS

PogradecA

Q Korcza

J

ALBANIA

Legenda: