skanuj0004 (278)

Sok z granatu jest od dawna stosowany w wielu schorzeniach... Jest wiele zakończonych już i wciąż realizowanych badań dotyczących leczenia raka, w tym raka piersi, prostaty i płuc...

nych, które nadają im także kolor, smak, zapach i teksturę. To właśnie te środki obronne dały początek potężnym związkom chemicznym, które okazały się bardzo użyteczne dla ludzkości i które obiecują jeszcze więcej ponad to, co już odkryto.

Potężna roślina, jaką jest granatowieć, oferuje do konsumpcji owoc, który stanowi zrównoważoną i złożoną kombinację wielu korzystnych dla zdrowia substancji. To właśnie sama kombinacja tych związków może kryć w sobie tajemnicę wywoływanych przezeń efektów, a nie ekstrakty sporządzane z określonych związków, takie jak kwas elagowy⁸ - aczkolwiek akurat ten ekstrakt daje wielce obiecujące rezultaty w próbach klinicznych.

Około 75 procent wszystkich lekarstw ma pochodzenie roślinne, co oznacza, że królestwo roślin kryje ogrom związków chemicznych i ich działań. Jest wiele kategorii korzystnych fitozwiązków. Jedna z podklas nosi nazwę fenolików i obejmuje flawonoidy, flawonale, katechiny, izoflawony i kwasy fenolowe. Każdy z 5000 fitozwiązków z samej tylko podklasy flawonoidów jest przeciwutleniaczem, który wzmacnia układ odpornościowy człowieka, uzdrawia układ sercowo-naczynio-wy i spowalnia proces starzenia się.

W byłej republice ZSRR, Gruzji, fitoleki (leki pochodzenia roślinnego) doczekały się w ostatnich dekadach dużego szacunku, dzięki temu, że pochodzą z „dzikich” źródeł, to znaczy dziko rosnących roślin. Rośliny te rosły kiedyś na rozrzuconych po całym kraju plantacjach i w sadach. W rezultacie znaczna część badań skoncentrowała się na tych medycznych roślinach, szczególnie na granatowcu. Powoli rozwija się niewielka gałąź przemysłu, która zwraca dużą uwagę na jakość zbiorów i właściwy proces przetwarzania. Znaczna część prezentowanych poniżej informacji jest efektem zainteresowania gruzińskimi fito-związkami pochodzącymi z dziko rosnących roślin.

Dalsze informacje na ten temat oraz dodatkowych badań, o których będzie dalej mowa, znaleźć można w książce W. Shaffera Foxa 100 & Healthy - Lmng Longer with Phy-tomedicines from the Republic of Georgia (100 lat i w zdrowiu - dłuższe życie zfitolekami z Gruzji).⁹

SKŁAD CHEMICZNY

Większość chemicznych analiz granatów ogniskowała się na soku, skórce/owocniku i oleju z nasion. Sok/owoc zawierają duże ilości hydrolizowanych tanin, szczególnie elagota-nin (kwas galusowy i kwas elagowy), antocyjanów (cyjanidyn, delfinidyn, pelargonidyn), a także kwasów fenolowych (kwas elagowy, kwas kawowy i kwas chlorogenowy). Dużo hydroli-zowalnych tanin zawiera również owocnik. (Uwaga: owocnik to właściwie skóra otaczająca nasiona, czyli „otoczka”. Nasieniem jest białe twarde wewnętrzne ziarenko, natomiast czerwone jadalne woreczki, łącznie z nasionami, są nazywane osnówkami). Dzięki sprasowaniu całego owocu uzyskuje się sok wzbogacony polifenolami owocni.

Łupina zawiera także luteolinę, kwercetynę, kamferol i naringeninę. Olej z nasion zawiera około 63,5 procent kwasu punicynowego - rzadki osiemnastowęglowy kwas trans-tłuszczowy (strukturalnie pokrewny do kwasu linolenowego). Według jednego ze źródeł nasiona zawierają również bardzo wysokie w świecie roślin stężenie estronu - w przybliżeniu 17 mg/kg suchego ziarna.

Rośnie zainteresowanie olejem z granatów jako silnym fitoestrogenem oraz ze względu na jego przeciwrakowe własności, szczególnie w przypadkach raka piersi.

HISTORIA MEDYCZNYCH ZASTOSOWAŃ I BADAŃ

Sok z granatu jest od dawna stosowany w wielu schorzeniach. Starożytni greccy lekarze stosowali go jako środek przeciwzapalny i robakobójczy (na robaki jelit) oraz jako inhibitor kaszlu. Był również stosowany w leczeniu chronicznej biegunki i dyzenterii. W Gruzji stosuje się go w leczeniu wydalania śluzu, krwotoków, nocnego pocenia i biegunki. Jest wykorzystywany do wzmacniania naczyń włosowatych i w zapobieganiu miażdżycy tętnic, astmie oraz w zapaleniu migdałków i oskrzeli. Ekstrakt z granatu jest stosowany do aktywowania regeneracji kości. Ostatnio prowadzone są prace nad zastosowaniem go w leczeniu oparzeń.

KWAS ELAGOWY KONTRA RAK

Tym, co najbardziej ostatnio ekscytuje, jest odkrycie w granatach bardzo dużych ilości przeciwrakowego fenolowego kwasu elagowego, potężnego fitochemicznego przeciwutle-niacza i środka przeciwrakowego, który opisano w ponad 500 pracach opublikowanych w okresie ostatnich 40 lat. Owoc granatu jest jednym z najobfitszych na świecie jego źródeł.

Dr Gary Stoner z Uniwersytetu Stanowego w Ohio przeprowadził wiele badań, które wykazały terapeutyczne własności kwasu elagowego w odniesieniu do raka. Wielu uczonych zgłasza obecnie pozytywne wyniki badań opisujące działanie tego kwasu w odniesieniu do raka, zarówno u gryzoni, jak i ludzi. Przeprowadzono wiele badań z zakresu raka szyjki macicy i piersi. Dr Wendy Smith i jej zespół z Uniwersytetu Stanowego w Kentucky wykazali, że kwas elagowy zapobiega wczesnym reakcjom chemicznym prowadzącym do raka piersi. Dr Kim z Krajowego Uniwersytetu Pusan w Południowej Korei kierował pracami zespołu naukowców ze Stanów Zjednoczonych, Kanady, Wielkiej Brytanii i Izraela, który dokonał bardzo ważnych odkryć w zakresie hamowania formowania się i rozrostu zmian rakowych przez zawarte w granacie fi-tozwiązki. Jest wiele zakończonych już oraz wciąż realizowanych badań dotyczących leczenia raka, w tym raka piersi, prostaty i płuc, i obszar zastosowań granatu w tym zakresie bardzo szybko się rozszerza. Dużo danych na temat tych badań znaleźć można w książce Shaffera Foxa.

• Własności przeciwulteniające

Przeciwutleniające własności granatu są użyteczne również w zwalczaniu innych chorób, takich jak arterioskleroza, stany zapalne arterii i serca oraz nadciśnienie krwi. Własności te są również użyteczne w ochronie wątroby i nerek przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki oraz w zwalczaniu bakterii i wspomaganiu akcji innych przeciwutleniaczy.

Przez ostatnie kilka lat izraelscy naukowcy kierowani przez dra Michaela Avirama (Laboratorium Badań Lipidów, Instytut Badawczy Nauk Medycznych Rodziny Rappaport, Ośrodek Medyczny Rambam w Hajfie) skupili uwagę na przeciwutle-niających własnościach soku z granatów oraz płynących z jego stosowania potencjalnych korzyściach dla układu sercowo-na-czyniowego.¹⁰ W rezultacie jednego z badań okazało się, że sok

NEXUS • 21

MARZEC-KWIECIEŃ 2008