Media, nowe media, definicja medium
koncentrowali się na poszczególnych nowych mediach, np. telewizji kablowej (Hollins, 1984), mających wprowadzić nas do „ery postradiodyfuzyjnej". jeszcze inni usiłowali zrozumieć konsekwencje wynikające z tego procesu zmiany (Miller, Allen, 1995; De Bens, Knoche, 1987). W Polsce rolę taką odegrał m.in. cykl artykułów Michała Gajlewicza (Gajlewicz, 1987a; 1987b; 1988a; 1988b; 1989).
W tym ujęciu nowymi mediami nazywano wtedy potocznie wszystkie odbiegające od tradycyjnych wzorów formy funkcjonowania mediów (przede wszystkim radia i telewizji), a zwłaszcza sposoby rozpowszechniania ich zawartości (tab. I).
Tabela 1. Główne nowe media 1.0
Element wzoru komunikacji ulegający zmianie |
Lista nowych mediów |
Dystrybucja |
■ telewizja satelitarna (ew. do odbioru bezpośredniego) ■ telewizja kablowa ■ low-power TV (stacje o zasięgu 15-25 km) ■ local- albo multi-channel multipoint distribution system (bezprzewodowa transmisja sygnału, alternatywa dla telewizji kablowej) ■ zbiorcza antena satelitarna |
Czas i tryb odbioru, rejestracja zawartości |
■ magnetowidy, kasety wideo, płyty kompaktowe. |
Tryb dostępu |
■ pay-tv - telewizja płatna (abonamentowa); pay-per-view (telewizja na żądanie, płatna w przeliczeniu na pojedyncze audycje) |
Nowe źródła informacji i innych treści |
■ teletekst, wideotekst |
Jakość obrazu i inne cechy odbiornika telewizyjnego |
■ duży ekran telewizora, stereo, telewizja wysokiej rozdzielczości |
Mamy tu zarówno nowe media, jak i nowe technologie. Do tych pierwszych można bez wątpienia zaliczyć teletekst i wideotekst (Chorafas, 1981), jeżeli były czymś więcej niż platformą dostępu do treści wytworzonych poza nimi, a więc jeżeli jako organizacje medialne upowszechniały nową ofertę informacji i innych treści. W przypadku wideotekstu dochodził jeszcze element interaktywności. Dotyczyło to zwłaszcza francuskiego systemu Teletel (terminale tego systemu były znane jako Minitel, co przyjęło się jako nazwa całej usługi), wprowadzonego w 1982 r. systemu wideoteksowego działającego w trybie online i dostępnego za pośrednictwem linii telefonicznych. Była to swoista wczesna wersja Internetu. W 2000 r. France Telecom uruchomił dodatkowo usługę I-Minitel, dzięki której użytkownicy mogli oglądać strony internetowe), gdyż pozwalała m.in. wyszukiwać dowolne informacje, przeglądać elektroniczne wydania gazet, rezerwować bilety kolejowe, korzystać z książki