SAM@37

Scenariusze przyszłości mediów elektronicznych I 89

Tabela 3. Trzy „generacje" telewizji

Gałperin i Bar (2002)	Noam (1995)	Roel (2008)
telewizja fordystycznr kilka programów radiodyfuzyjnych, komunikacja jednokierunkowa	Telewizja uprzywilejowana: nieliczne programy o charakterze oligopolu	Paleotełewizja: pierwszy okres monopolu publicznego albo państwowego
Telewizja wielokanałowa: wiele kanałów radiodyfuzyjnyc h, komunikacja jednokierunkowa	Telewizja wielokanałowa: więcej komercjalizmu, różnorodności i specjalizacji programów	Neotelewizja: konkurencyjne sektory publiczne i komercyjne, a broadcasting uzupełnia narrowcasting: programy tematyczne
Telewizja interaktywna: | wiele programów i innych usług, komunikacja dwukierunkowa	Cyber-telewizja: rozproszona, zdecentralizowana cyber-telewizja	Posttelewizja: rozwój i personalizacja oferty programowej, telewizja nielinearna i personalizowana, przenoszenie odbioru w czasie 1 i miejscu, alternatywne platformy dystrybucji: telefonia mobilna, internet itp.

Również hiszpańska autorka Marta Roel (2008) wiąże powstanie i rozwój post-telewizji (paleo- i neotelewizja to terminy zapożyczone od Umberto Eco) z rozwojem technologicznym.

Najpełniejszą wizję trzeciej „generacji” telewizji (cyber-telewizja to będzie „hipermedium, łączące najlepsze cechy tekstu, obrazu i wideo”) przedstawia Eli Noam (1995) z Columbia University. Nie ma on wątpliwości, że jego przewidywania się sprawdzą: „nowy świat cyber-telewizji może nie czeka na nas za najbliższym rogiem, ale na pewno za następnym”.

Noam stwierdza, że wprawdzie ekstrapolacja dotychczasowego rozwoju nakazywałaby przewidywać, iż po telewizji wielokanałowej pojawi się „megakanałowa”, ale kierunek będzie - jego zdaniem - dokładnie odwrotny. Nie będzie wielu programów telewizyjnych: ich miejsce zastąpi „jeden”, bo każdy użytkownik, korzystając ze spersonalizowanych menu i narzędzi nawigacyjnych, sam sobie zestawi osobisty wirtualny, zindywidualizowany kanał me-TV. Każdy też będzie mógł wprowadzić swoje treści do tego systemu. Miejsce charakterystycznego dla komunikowania masowego współprzeży wania tych samych treści przez oglądające je miliony odbiorców zajmie doświadczenie jednostkowe: narrowcasting, tradycyjnie łączone ze specjalizacją oferty programowej, zostanie zastąpione przez custom-casting - program skrojony przez użytkownika na osobisty gust, zgodnie z modelem indywidualizacji.

Na pewną formę tego zjawiska, ale w istocie odwrotną od tego, o czym pisze Noam, wskazuje Rosen (2004/2005), nadając mu nazwę egocasting. jej zdaniem, obfitość oferty telewizyjnej i nowe technologie sprzyjają ograniczeniu różnorodności odbieranych treści. W efekcie odbiorcy mogą koncentrować się na wybranym typie