Scan 140410 0104

W niniejszym artykule pragniemy zaprezentować ogólną sytuację panującą w dwóch czeskich fabrykach Foxconna - w Pardubicach i Kutnej Horze. Produkcja prowadzona przez te zakłady podlega w znacznej mierze sezonowym wahaniom, które są równoważone przez zatrudnianie wielkiej liczby pracowników agencyjnych, stanowiących w obu fabrykach ponad 50 proc. wszystkich zatrudnionych. Pochodzą oni głównie z sąsiednich państw UE, takich jak Słowacja, Polska, Rumunia oraz Bułgaria i są zatrudniani przez agencje na krótkotrwałe umowy na czas określony, które jednak można przedłużać. Narodowość pracowników odgrywa w organizacji produkcji ważną rolę. Na linii produkcyjnej znajdują się zwykle pracownicy tej samej narodowości i posługujący się tym samym językiem. Taki sam podział ma miejsce w hotelach pracowniczych, gdzie osoby tej samej narodowości przydzielane są do tych samych pokojów. Dlatego kontakty pracowników ograniczają się zwykle do osób mieszkających w tym samym pokoju i pracujących przy tej samej linii produkcyjnej. Poszczególne narodowości zorganizowane są hierarchicznie. Pośród pracowników zagranicznych Słowacy znajdują się najwyżej a Bułgarzy na samym dole hierarchii, co znajduje odzwierciedlenie w różnych stawkach godzinowych i warunkach mieszkaniowych.

Agencje pracy tymczasowej zapewniają werbunek pracowników w ich krajach ojczystych, organizują ich podróż do Czech, zakwaterowanie w hotelach oraz transport do pracy i z pracy. Odpowiadają za swoich pracowników również na terenie hali produkcyjnej. W zakres ich obowiązków wchodzi przydział do stanowisk pracy (zgodnie z wytycznymi Foxconna), przydział odzieży roboczej oraz kontrola obecności jak też wydajności pracy. Tym samym agencje te odgrywają kluczową rolę w organizacji zarówno produkcji, jak i reprodukcji. Ponadto zapewniają Foxconnowi dostęp do siły roboczej na wezwanie (just-in-time) - w zależności od zapotrzebowania wynikającego z wahań produkcji. Również wykorzystywanie pracy osób zatrudnionych na kluczowych stanowiskach cechuje mobilność, jaką umożliwia Foxconnowi system kont czasu pracy. Polityka państwa zapewnia agencjom i firmie zwierzchnictwo nad pracownikami, dopuszczając długi czas pracy oraz długie zmiany, jak też idzie agencjom na rękę dzięki niejasno określonym przepisom i podatkom. Duży udział pracowników agencyjnych, a także ich mobilność odciąża czeskie państwo od świadczeń socjalnych i obniża ogólny stopień bezrobocia w UE. Nasza pierwsza analiza fabryk Foxconna w Czechach daje więc obraz siły roboczej w wysokim stopniu podzielonej i zorganizowanej hierarchicznie, której mobilność i zastępowalność odpowiada wymogom procesu produkcyjnego, jak również jest wspierana przez neoliberalną politykę państwa.

Dodatek 2 „Nie jesteśmy maszynami!" -walka pracowników chińskiej fabryki elektroniki w Polsce

Przyjaciele i przyjaciółki Gongchao