IMGh05

Robert Porzak

Wychowanie w szkole. Szanse i zagrożenia

Zawarte w niniejszym artykule rozważania nad szansami i zagrożeniami wychowania w szkole sa oparte na wyodrębnieniu trzech wymiarów, które maja szczególne znaczenie dla jakości wychowania w szkole. W interakcyjnym ujęciu procesu wychowania kluczowy wpływ na rezultaty maja wzajemne oddziaływania osób bezpośrednio zaangażowanych w relacje wychowawcze, dokonujące się na podstawie rozumienia istoty wychowania, oraz warunki, w jakich przebiega działalność wychowawcza.

Wymiary o szczególnym znaczeniu dla jakości wychowania w szkole można wyodrębnić, uszczegółowiając powyższe aspekty w następujący sposób:

♦    rozumienie istoty wychowania:

-    cele wychowania,

-    funkcje wychowania;

♦    osoby bezpośrednio zaangażowane w relacje wychowawcze:

-    uczniowie,

-    nauczyciele,

-    rodzice;

♦    warunki, w jakich przebiega działalność wychowawcza szkoły:

-    kontekst społeczno-demograficzny,

-    warunki ekonomiczne.

Odnosząc się do tych właśnie aspektów, chcę przedstawić najważniejsze szanse i zagrożenia dla wychowania prowadzonego obecnie w szkołach. Ponieważ w każdym z aspektów ważnych dla wychowania pojawiają się zarówno szanse, jak i zagrożenia, przedstawię kolejno istotne obszary związane z ta problematyka.

Definicja wychowania

Myśląc o definicji wychowania, warto wyjść od założeń programowych wskazywanych w dokumentach MENiS. Punktem wyjścia w rozumieniu istoty wychowania szkolnego jest idea wspomagania przez nauczycieli wszechstronnego, osobowego rozwoju ucznia w wymiarze intelektualnym, emocjonalnym, psychicznym, społecznym, fizycznym i duchowym. Podejście to kładzie nacisk na osobowe i podmiotowe traktowanie ucznia. Uznano też, że to rodzice sa pierwotnymi i głównymi wychowawcami swoich dzieci. Obowiązkiem nauczycieli jest więc wspomaganie rodziców w dziedzinie wychowania. Dlatego program wychowawczy szkoły powinien uzyskiwać akceptację rodziców.