Scan0010 (39)

Rys. tl. Podstawowe zależności występujące między poszczególnymi sytuacjami dydaktycznymi a głównymi elementami systemu dydaktyczno-wychowawczego

się zespół elementów obejmujących nauczycielu uczniów, treść kształcenia i środowisko dydaktyczne, które to elementy oddziałując wzajem na siebie mają zapewnić uzyskiwanie założonych celów dydaktycznych”,¹. Natomiast według E. Fleminga „System dydaktyczny jest złożoną, kompleksową i dynamiczną. całością, obejmującą w powiązaniu funkcjonalnym, struk-turalnym i hierarchicznym: 1) osoby: nauczycieli, uczniów, 2) procesy: nauczania i uczenia się, 3) współczynniki : cele, treści, środki, bazę materialną”^łl. System dydaktyczny szkoły wyższej można więc określić jako złożony i dynamicznie rozwijający się zespół elementów obejmujących celę i treści kształcenia oraz formy, metody i środki działania nauczycieli akademickich i studentów, które poprzez wzajemne oddziaływanie zapewniają skuteczną realizację stojących przed uczelnią zadań kształceniewo-wychowawczych.

Do podstawowych składników systemu dydaktyczno--wychowawczego szkoły wyższej należą zatem: cele kształcenia, nauczyciele akademiccy, _> studenci, treści, nauczania i uczenia się, a także formy, metody i środki pedagogicznego oddziaływania na uczących się ^{2 3 4 5 6}. Każdy z nich zawiera własną, dość obszerną problematykę, której — ze względu na zakres niniejszej pra'cy — nie-sposób szczegółowo przedstawić. Dlatego też omówimy jedynie niektóre aspekty poszczególnych elementów-tego systemu (rys. 1).

CELE KSZTAŁCENIA

Działalność dydaktyczno-wychowawcza w szkole wyż--szej powinna być zgodna z zamierzonymi celami pedagogicznymi. Cele kształcenia wynikają z założeń naszego systemu edukacji narodowej opartego na naukowych

1

W. Okoń: Podstawy systemu dydaktycznego w szkole socjalistycznej, w: System dydaktyczny, Warszawa 1971, s. 14.

14

2

E. Fleming: Unowocześnienie systemu dydaktycznego,

3

Warszawa 1974, s. 59.

4

³² W niektórych pracach pedagogicznych do podstawowych ■ elementów systemu dydaktyczno-wychowawczego zaliczono również zasady nauczania jako ogólne normy postępowania dydaktycznego, których przestrzeganie umożliwia prawidłową

5

realizację celów kształcenia. Por. W. Okoń: Podstawy systemu dydaktycznego..., s. 14; E. Fleming: Składniki systemu dydaktycznego, w: System dydaktyczny..., op. cit, s. 130; •-J. Bogusz: Dydaktyka wojskowa, Warszawa 1983, s- 57.

6

i