Scan0068 (11)

zycyjnych. Jedynie studenci Z. C. i A. Ż. wspólnie prowadź^ obliczenia, uzgadniając półgłosem wartości wpisywane do swoich dzienników obserwacyjnych. Kierownik zmiany wachty chodzi obok stolików . nawigacyjnych i przygląda się czynnościom studentów.

Godz. '20,46. Studenci T. K. i R. S. w dalszym ciągu prowadzą obserwację ciał niebieskich. Zmierzyli wreszcie wysokość gwiazd: Arktura, Spiki, Gwiazdy Polarnej oraz planet Jowisza i Wenus. Co do 'tożsamości planet student T. K. ma jeszcze pewne wątpliwości. Ma zamiar zidentyfikować je później. A teraz studenci T. K. i R. S. udają się .do swoich stolików nawigacyjnych i przystępują do obliczania linii pozycyjnych.

Godz. 21,00. Student T. K. po uzyskaniu linii pozycyjnych z obserwacji Arktura, próbuje — przy słabej widoczności linii horyzontu — zmierzyć wysokość gwiazdy za pomocą sekstantu bez lunetki. Pomiary te nie dają jednak pozytywnych wyników.

Godz. 2:1,1<5. Studenci A. Ł., O. M., W. J. i inni pilnie pracują. Każdy z nich samodzielnie prowadzi obliczenia w swoim dzienniku obserwacyjnym. Student R. S. szuka odpowiednich wartości w tablicach nawigacyjnych i w roczniku astronomicznym, przeprowadzając głośno ich interpolację. Studenci Z. C. i A. Ż. przestają pracować; przyglądają się obliczeniom studenta A. Ł. Student T. K. przystępuje do obliczania elementów linii pozycyjnej z obserwacji Gwiazdy Polarnej.

Godz. 21,27. Student R. S. zakończył obliczanie linii pozycyjnej z obserwacji Gwiazdy Polarnej. Uzyskał różnicę wysokości: —3.5'. Od razu przystąpił do obliczeń elementów linii pozycyjnej z obserwacji Arktura.

Godz. 21,48. Studenci kontynuują obliczenia. Student R. S. zakończył obliczanie drugiej linii pozycyjnej. Niepokoi go jednak jej wynik; różnica wysokości wynosi bowiem —28,8'. Przy-stępuje zatem do szukania błędu w obliczeniach.

Godz. 22,00. Studenci Z. C. i A. Ż. przepisują wyniki obliczeń studenta A. Ł. do swoich dzienników obserwacyjnych. Student R. S. nie może znaleźć błędu w obliczeniach. Zniechęcony pozostawia różnicę wysokości Arktura bez zmian i przystępuje do obliczeń linii pozycyjnej z obserwacji Spiki.

Godz. 22,23. Kierownik zmiany przegląda obliczenia poszczególnych studentów. Zwraca uwagę na różne wyniki mimo tej samej wysokości gwiazd i czasu pomiaru. Studenci kontynuują obliczenia.

130

Godz. 22,42. Student A. Ł. zakończył swoje obliczenia. Koń-, czą również przepisywanie jego wyników studenci Z. C. i A. Z.

Godz. >23,15. Większość,studentów zakończyła obliczanie linii pozycyjnych z obserwacji wskazanych przez nauczyciela akademickiego gwiazd, tj. Altaira i Wegi. Kierownik zmiany wachty przypomina słuchaczom, że pozycję okrętu z obserwacji gwiazd należy wykreślić na mapie i dokonać odpowiednich zapisów w dzienniku nawigacyjnym (Protokół nr 1178 z obserwacji praktyki studenckiej).

Jak wynika z przytoczonego fragmentu protokołu, kierownik I zmiany wachty nawigacyjnej polecił studentom, aby samodzielnie określili pozycję okrętu z obserwacji dwóch wskazanych przez niego gwiazd: Altaira i Wegi. Postawił więc słuchaczy II roku studiów (którzy jeszcze nigdy nie określali pozycji okrętu za pomocą metod astronawigacyjnych) przed konkretnym problemem dydaktycznym. Należy podkreślić, że pozostawiając studentom całkowitą swobodę w określaniu pozycji okrętu za pomocą tych metod, udzielał im jednak na bieżąco niezbędnego instruktażu. Wszyscy uczestnicy zajęć mieli zatem możność wykazania pełnej samodzielności w myśleniu i działaniu.

Na podstawie wyników obserwacji danej wachty nawigacyjnej należy stwierdzić, że większość studentów wykazała wiele inicjatywy i samodzielności - podczas identyfikacji wskazanych ciał niebieskich, pomiaru ich wysokości oraz obliczeń elementów linii pozycyjnych. Na przykład bardzo aktywnie pracowali studenci A. Ł._y O. M., W. J. i inni, którzy przez cały czas samodzielnie rozwiązywali dany problem dydaktyczny. Podobnie student T. K. wykazał wiele inicjatywy i samodzielności w czasie analizowanej wachty. Po nieudanej próbie zidentyfikowania wskazanych przez kierownika zmiany gwiazd, poświęcił temu zagadnieniu prawie całą wachtę. Identyfikacja gwiazd stała się dla niego problemem, wiele cza.su spędził więc na pomoście, przeprowadzając

s*

131