Scan0071 (11)

Zawdzięczają to doświadczeniu zdobytemu przy obliczaniu linii pozycyjnej z obserwacji pierwszego ciała niebieskiego. Błędy metodyczne powstawały na skutek braku dostatecznych umiejętności w posługiwaniu się rocznikiem .astronomicznym i tablicami nawigacyjnymi, nieumiejętnie przeprowadzonej interpolacji, niezrozumienia znaczenia znaków literowych przy określaniu' współrzędnych pozycji zliczonej, deklinacji ciała niebieskiego, mianowaniu azymutu itp. Dla przykładu można podać, że student G. K., nie przywiązując wagi do znaku „N” przy deklinacji gwiazdy i przy wartości pomocniczej „x”, pomylił się w czasie mianowania pierwszej litery azymutu i zamiast litery ,,N^;: wpisał literę „S”. W rezultacie wykreślona na podstawie tego azymutu pozycja obserwowana — przy pozostałych poprawnych elementach linii pozycyjnych — spowodowała błąd o otk. 85 Mm. Błędy -„umyślne” zostały świadomie wprowadzane przez tych studentów, którzy nie potrafili wykonać sprawdzenia dokładności obliczeń. Skorzystali więc- z gotowych wyników uzyskanych przez kolegów, wpisując je w te rubryki, w których — zgodnie z ich obliczeniami — powinny być inne wartości. Błędów tych nie było wiele. Świadczą one jednak o braku odpowiedzialności niektórych studentów za uzyskanie dokładnej pozycji okrętu. Omyłki natomiast powstające w trakcie przeprowadzania działań matematycznych w poważnym stopniu wpływały na brak dokładności pozycji okrętu. Na przykład student W. B.., który obliczenia obu linii pozycyjnych przeprowadził bezbłędnie, popełniając tylko jedną omyłkę w działaniu (32°09,4^,-31^c51,7'=-r7,7^/ — zamiast +17,7% po wykreśleniu pozycji obserwowanej stwierdził, że niedokładność "jej wynosiła ok. 15 Mm.

Po obliczeniu linii pozycyjnych studenci przystępowali do wykreślania pozycji obserwowanej w dzienniku

obserwacyjnym lub bezpośrednio na mapie nawigacyjnej. Trzeba przyznać, że najwięcej trudności sprawiało im wykreślanie kierunków azymutów i odmierzanie na nich różnic wysokości. Dokładność wykreślonej pozycji była przeważnie porównywana z pozycją zliczoną dla momentu obserwacji ciał niebieskich. Im mniejsza była odległość na mapie lub kartce papieru między pozycją zliczoną a obserwowaną, tym bardziej studenci uznawali tę ostatnią za poprawniejszą.

Reasumując można stwierdzić, że każdy analizowany etap procesu określania pozycji okrętu za pomocą metod astronomicznych może stanowić odrębną sytuację problemową zmuszającą studentów do podejmowania optymalnych decyzji w konkretnych warunkach nawigacyjno-hydrograficznych. Nauczyciele akademiccy organizując w ramach praktyk studenckich proces roz-' wiązywania problemów dydaktycznych za pomocą metody optymalnej decyzji stwarzają tym samym doskonałe warunki do usamodzielniania się słuchaczy szkoły wyższej. Warto podkreślić, że są to bardzo wartościowe pod względem kształcącym i wychowawczym sytuacje dydaktyczne, które wywierają istotny wpływ zarówno na kształtowanie inicjatywy i aktywności uczących się w myśleniu i działaniu, rozwijanie ich umiejętności podejmowania szybkich i trafnych decyzji w nowych, złożonych warunkach, jak również na wyrabianie poczucia odpowiedzialności za wykonywane zadania.

3. ZASTOSOWANIE NAUCZAJNFIA PROBLEMÓW O-GRUPO-WEGO W SZKOLE WYŻSZEJ W PROCESIE REALIZACJI .    , PROGRAMU FILOZOFII MARKSISTOWSKIEJ

Przedmioty społeczno-polityczne — wykładane obecnie w szkołach wyższych naszego kraju — należą do tych treści nauczania — uczenia się, które wywierają

137