Scan0077 (10)

Rozdział VII

NEGATYWNA ROLA SYTUACJI DEZORGANIZA-CYJNYCH W UAKTYWNIANIU STUDENTÓW

Ujemnym zjawiskiem procesu dydaktyczno-wychowawczego' w szkolnictwie wyższym są sytuacje dezorga-nizacyjne. Ujawniają się one zarówno w zewnętrznych, jak i wewnętrznych warunkach działalności kształce-niowo-wychowawczej, przede wszystkim na skutek braku dyscypliny zajęć, nieprzestrzegania podstawowych zasad kształcenia (a zwłaszcza zasady świadomej aktywności studentów w procesie nauczania — uczenia się) oraz braku umiejętności niektórych nauczycieli akademickich w stosowaniu odpowiednich form, metod i środków dydaktycznych. A zatem warunkiem powstania i istnienia sytuacji dezorganizacyjnej są negatywne czynności nauczycieli akademickich i studentów w pracy dydaktyczno-wychowawczej.

Na czym polegają sytuacje dezorganizacyjne? W jakim stopniu hamują one aktywizację studentów w procesie nauczania ■— uczenia się? Szukając odpowiedzi na postawione w ten sposób pytania, należało dokonać analizy wszystkich zgromadzonych protokołów z obserwacji zajęć dydaktycznych w szkołach wyższych. Warto podkreślić, że szczegółowa analiza materiałów naukowych doprowadziła do ustalenia dwóch zasadniczych postaci sytuacji dezorganizacyjinych, występujących w procesie dydaktyczno-wychowawczym w szkolnictwie wyższym. Oto one: a) sytuacje dezorganizacyjne powstałe na skutek negatywnych czynności nauczycieli akademickich (SDn); b) sytuacje dezorganizacyjne powstałe na skutek negatywnych czynności studentów (SDs). ' 1. ANALIZA SYTUACJI DEZORGANIZACYJNYCH WYSTĘPUJĄCYCH W PROCESIE NAUCZANIA NA SKUTEK NEGATYWNYCH CZYNNOŚCI NAUCZYCIELI AKADEMICKICH

Przystępując do omówienia tego rodzaju sytuacji dezorganizacyjnych przedstawiamy fragment protokołu z obserwacji zajęć dydaktycznych, przeprowadzonych ze studentami II roku studiów.

Godz. 11,00. Oczekując w gabinecie silników spalinowych na przyjście nauczyciela akademickiego, kilku studentów dyskutuje na temat zakończonych przed chwilą zajęć laboratoryjnych z miernictwa elektrycznego.

Godz. 11,05. Do gabinetu wchodzą spóźnieni studenci: D. R., K. S., W. J. W sali gwar.

Godz. 11,17. Prowadzącego zajęcia jeszcze nie ma. Wśród większości studentów toczy się ożywiona dyskusja dotycząca przeprowadzonych zajęć z miernictwa elektrycznego.

Godz. 11,22. Nauczyciel akademicki K. G. wchodzi szybko do gabinetu silników spalinowych. Zaraz po przywitaniu się ze studentami podniesionym głosem poleca studentowi Z. W. zgasić światło. Po czym tym samym tonem uzasadnia potrzebę racjonalnego gospodarowania energią elektryczną.

Godz. 11,27. Prowadzący zajęcia przechodząc do pulpitu wykładowcy stwierdza, że przedmiotem dzisiejszego wykładu będzie temat: „Rozruch silników spalinowych”. Po podarMu studentom tematu przystępuje do wykładu. Na wstępie wyjaśnia, że- rozruch silnika stanowi odmianę takiego urządzenia, w którym silnik spalinowy jest obracany przez silnik elektryczny.

Godz. 11,30. Do gabinetu silników spalinowych wchodzi nauczyciel akademicki R. W. -i rozmawia szeptem z prowadzącym zajęcia. W chwilę później nauczyciel akademicki K. G. zwraca się do studentów: „Zaszło pewne nieporozumienie. Zapomniałem, że na dzień dzisiejszy został zaplanowany z wa-

149