Rozdział 2. Rozpoznawanie pacjentów w stanie zagrożenia życia. Zapobieganie wystąpieniu zatrzymania krążenia
6.
hipowolemiczny) i może występować ze znacznym przyspieszeniem częstości pracy serca.
8. Osłuchaj tony serca: czy słyszalne są szmery lub tarcie osierdziowe? Czy tony serca są dobrze słyszalne? Czy słyszalna częstość pracy serca jest zgodna z wyczuwalnym tętnem?
9. Poszukuj innych objawów świadczących o spadku rzutu serca, takich jak zaburzenia świadomości, oliguria (objętość moczu < 0,5 ml/kg/godz.) — gdy pacjent ma monitorowaną diurezę (cewnik w pęcherzu moczowym).
10. Dokładnie sprawdź czy nie występuje krwawienie zewnętrzne, z ran lub drenów, lub poszukuj objawów krwawienia wewnętrznego (np. do jamy opłucnej, otrzewnej, przestrzeni zaotrzewno-wej lub światła przewodu pokarmowego). Objętość krwi utraconej do jamy opłucnej, otrzewnej lub z naczyń miednicy może być znaczna pomimo braku krwi w drenażu.
11. Leczenie zaburzeń krążenia zależy od przyczyny, ale powinno być ukierunkowane na uzupełnianie płynów, kontrolę krwawienia i przywrócenie perfuzji obwodowej. Poszukuj i natychmiast lecz stany bezpośrednio zagrażające życiu
np. tamponada osierdzia, aktywne lub masywne krwawienie, wstrząs septyczny.
12. Uzyskaj jeden lub więcej dostępów donaczynio-wych za pomocą kaniul o szerokim świetle (14 lub 16G). Używaj krótkich kaniul o większej średnicy ponieważ zapewniają większy przepływ przetaczanych płynów.
13. Z uzyskanego dostępu, przed rozpoczęciem pły-noterapii, pobierz krew do rutynowych badań hematologicznych, biochemicznych, układu krzepnięcia, mikrobiologicznych oraz wykonania próby krzyżowej.
14. Jeżeli pacjent ma prawidłowe ciśnienie podaj szybko (w ciągu 5-10 min) 500 ml ogrzanych krystaloi-dów, obserwując reakcje na ich przetoczenie. Podaj 1000 ml jeżeli ciśnienie jest niskie, a mniejsze objętości (np. 250 ml), jeżeli stwierdzasz u pacjenta niewydolność krążenia. W takim przypadku dokładnie obserwuj efekty płynoterapii (osłuchuj pola płucne po każdym bolusie w poszukiwaniu trzeszczeń, rozważ pomiar OCŻ).
15. Regularnie powtarzaj ocenę częstości pracy serca i ciśnienia tętniczego (co 5 min), staraj się uzyskać normalne dla pacjenta ciśnienie tętnicze lub jeżeli go nie znasz ciśnienie skurczowe powyżej 100 mm Hg.
16. Jeżeli stan pacjenta nie ulega poprawie powtórz bolus płynów.
17. Jeśli stwierdzisz objawy niewydolności krążenia (duszność, przyspieszoną częstość pracy serca, nadmierne wypełnienie żył szyjnych, obecność trzeciego tonu serca, trzeszczeń nad polami płucnymi) zmniejsz szybkość podawania płynów lub zatrzymaj ich podaż. Poszukuj innych metod poprawy perfuzji tkanek (np. leki inotropowe, w zopresyjne).
18. Jeżeli u pacjenta pierwotnie występował ból w klatce piersiowej i podejrzewasz OZW wcześnie wykonaj 12-odprowadzeniowe EKG i lecz czątkowo tlenem, nitrogliceryną, aspiryną, morfiną (MONA).
D — zaburzenia stanu świadomości (Disability)
Częstymi przyczynami zaburzeń stanu świadomości
są ciężkie niedotlenienie, hiperkapnia, niedokrwienie
mózgu lub wcześniejsze podanie leków uspokajających i analgetyków.
1. Oceń i lecz nieprawidłowości w zakresie ABC — wyklucz lub lecz niedotlenienie i hipotensję.
2. Sprawdź kartę zleceń pacjenta, aby wykluczyć wracalną, spowodowaną lekami depresję CSN. Jeżeli wskazane zastosuj leki antagonistyczne (np. nalokson w przypadku zatrucia opioidami).
3. Oceń źrenice (wielkość, symetrię i reakcję na światło).
4. Wykonaj szybką ocenę stanu świadomości pacjenta za pomocą skali AVPU: Alert (zorientowany), Vocal (reagujący na głos), Pain (reagujący na ból), Unresponsive (nie reagujący na żadne bodźce). Alternatywnie możesz użyć skalę Glasgow (Glasgow Coma Scalę — GCS).
Oznacz poziom glukozy za pomocą glukometru lub testów paskowych w celu wykluczenia hipogl kemii. Jeżeli poziom glukozy jest poniżej 3 mmol/l podaj dożylnie 50 ml 10% roztworu glukozy.
Nieprzytomnego pacjenta, który nie jest w stanie utrzymać drożności dróg oddechowych ułóż w zycji bezpiecznej.
12 ALS
Polska Rada Resuscytacji