Scan10020

CO TO JEST NARÓD?

Christopher Dawson (2000) zrębów europejskich państw narodowych doszuJ kuje się w tzw. wiekach ciemnych, kiedy doszło do podziału cesarstwa Karola Wielkiego. Wytyczone wówczas granice państwa Franków i Ottonów stały .sil późniejszymi granicami narodowymi Francji i Niemiec. Inny znany historyk średniowiecza, Marc Blocłi . (198 li,; początek kształtowania narodów przesm-wa na wieki XII i XIII, podkreślającznaczeme wypraw krzyżciwych. W.tąasga-krucjat .p^^-itmo^em^^cą^two z rozmaitych zakątków Europy dostrze-gło,.że wyznaje tę samą wiarę i walczy o tę samą świętą sprawę, ałe mówi różnymi) ęzykami i prezentuje odmienną kulturę. Pospolite ruszenie europejskiego lygersfewą mę b^o am j^^wp, ani kulturowo homogeniczne j uświadomienie sobie tego faktu stało się początkiem procesu wyłaniania się narodów. Czołowi mediewiści polscy, tacy jak Benedykt Zientara (1985), Juliusz Bardach (1993), Aleksander Gieysztor (1972; Gieysztor, Gawlas 1990), Henryk Samsonowicz (1989) i Bronisław Geremek (1989), początków narodów europejskich również doszukują się w średniowieczu. Zientara w znanej książce Św/t narodów europejskich (1985) dowodzi, że fundamentalne cechy narodów wyj^i^ajniły. się w wiekach średnich, a późniejszy rozwój wspólnot narodowych miał charakter jedynie .ilościowy i polegał na włączaniu ppo&taiych war.itw,ippłęęąnyęh do wspólnoty narodowej. „Różnice między uformowanymi w XIX wieku nąra-damj i tpź^niejs^mi etapami więzi narodowej są raczej ilościowe niż jakościowe i nie pozwalają na zaprzeczenie istnienia narodów przed XVIII wiekiem” - pisze Zientara (1985, s. 18)^{1 2 3}.

Odmienne podejście prezentuje angielski historyk Charles Tilly (1975), który początek narodów sytuuje na wiek XV i łączy z polityką centralizacyjnąpań-sftym Jego zdaniem skupienie władzy politycznej w jednym ośrodku wymusiła ujednolicenie standardów prawnych i administracyjnych!- co pośrednio wpłynęło na ujednolicili^ kulturowe społeczeństwa Liapoczątkowało proces powstawania narodów.

Inni badacze zalążków narodów poszukają w epoce odrodzenia i reformacji, kiedy dokonano przekładów Biblii na języki narodowe (przekład Księgi nad księgami na język narodowy był uważany za przejaw dojrzałości języka) i nastąpił rozwój piśmiennictwa narodowego i kultury narodowej (Kłoskowska 2005; Greenfeld 1992). Istotnie, jeśli za kryterium istnienia narodu przyjąć posiadanie przez wspólnotę własnej kultury symbolicznej, to w Polsce i w Europie Zachodniej w epoce renesansu i baroku było onq spełnione. Niemniej

1

R^w^sdifijfie i rytuały graSypodobną tfolf w tworzeniu wspSnaiy co pasm i obowiązki w nowo

2

czesnym narodzie obywatelśMifii/ •,

3

Podobnie początków narodów w „jesieni średniowiecza” w XTV wieku doszukiwał się znany holenderski hWxnyk Johan Huizinga (1965) *