Scan10177 (2)

Rozdział 14. Opieka poresuscytacyjna

Ryc. 14.1. Krzywa dysocjacji hemoglobiny

funkcjonującymi płucami tętnicze P0₂ powinno wynosić więcej niż 11 kPa (80 mm Hg) (tj. 21-10 kPa = 11 kPa). U osoby oddychającej 50% tlenem na poziomie morza przy braku schorzeń płuc tętnicze P0₂ powinno wynosić 40 kPa (300 mm Hg)

(tj. 50 - 10 kPa = 40 kPa).

Przywrócenie odpowiedniego natlenienia tkanek ma fundamentalne znaczenie dla resuscytacji. Hipoksję należy leczyć poprzez zwiększenie Fi0₂, właściwe udrożnienie dróg oddechowych i odpowiednią wentylację. Należy starać się zapewnić saturację co najmniej 92% (odpowiadającą Pa0₂ 8-9 kPa). U niektórych pacjentów, np. z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc lub długotrwale wentylowanych mechanicznie na OIOM, dopuszczalna jest terapia niższymi wartościami saturacji (88-89%).

W przypadku tlenoterapii „prawidłowa" wartość Pa0₂ niekoniecznie oznacza odpowiednią wentylację. Nawet niewielki wzrost wartości Fi0₂ zniesie hipokse-mię przy nadal obecnych wysokich wartościach pęcherzykowego PC0₂ (hipowentylacja).

Związek pomiędzy ciśnieniem parcjalnym tlenu i procentowym wysyceniem hemoglobiny przez tlen (Sa0₂) opisany jest przez krzywą dysocjacji hemoglobiny (ryc. 14.1). Krzywa ta ma kształt sigmoidal-ny. Górna, spłaszczona część krzywej oznacza, iż wraz ze spadkiem Pa0₂ wartość Sa0₂ jest utrzymywana na podobnym poziomie, aż do wartości Pa0₂ około 8 kPa, kiedy Sa0₂ wynosi około 90%. Po spadku wartości Pa0₂ poniżej tego poziomu gwałtownie spada wartość Sa0₂.

BUFOROWANIE

Główne układy buforujące organizmu to wodorowęglany, białka, hemoglobina i fosforany. Układ buforujący wodorowęglanów jest najbardziej istotny, a jego działanie opisuje równanie Hendersona-Hasselbacha:

pH=6,1 + log (0,03 — współczynnik rozpuszc [mmol/mm Hg])	f [hcos] ]	węgla
	PaC02 x 0,03^ ;zalności dwutlenku
Kompensacja oddechowa i nerkowa

Z równania Hendersona-Hasselbacha jasno wynika, iż wzrost PaC0₂ prowadzi do spadku pH, a spadek PaC0₂ prowadzi do wzrostu pH. Dlatego też zmiana wartości pH może odbywać się za pośrednictwem ukła-

100

90

>. 80

| ⁷°

§>60

I 50

o 40

§ 30

O

m 20

>.

5 10 0

du oddechowego. Jeśli produkcja metaboliczna C0₂ pozostaje na stałym poziomie — jedynym czynnikiem wpływającym na PaC0₂ jest wentylacja pęcherzykowa. Wzrost wentylacji pęcherzykowej spowoduje spadek PaC0₂, a spadek wentylacji pęcherzykowej spowoduje wzrost PaC0₂. Ośrodek oddechowy w pniu mózgu reaguje na stężenie H⁺ i na tej podstawie dostosowuje odpowiednio wentylację pęcherzykową. Na przykład: jeśli dojdzie do spadku wartości pH to, przy braku innych wpływających czynników, wzrost wentylacji pęcherzy wej przywróciłby pH do prawidłowego poziomu. Proces ten następuje w przeciągu kilku minut.

Nerki kontrolują równowagę kwasowo-zasadową poprzez regulację wydalania H⁺ w stosunku do ilości przefiltrowanego HCO3. W związku z tym nerki wy łają mocz kwaśny lub zalkalizowany. Odpowiedź ne-kowa jest wolna i maksymalna zdolność wydalania H⁺ może być osiągnięta dopiero po kilku dniach.

KLASYFIKACJA ZABURZEŃ RÓWNOWAGI KWASOWO-ZASADOWEJ

Nazwa pierwotnego zaburzenia równowagi kwasów -zasadowej zależy od procesu je inicjującego. Może być to pierwotnie zaburzenie metaboliczne (zmiany w stężeniu HCO3) lub oddechowe (zmiany w PaC0₂). Poprzez kompensację opisuje się wtórna odpowiedź fizjologiczną organizmu na pierwotne za burzenie. Nadmierna kompensacja nie występuje.

	Kwasica	Zasadowica
Oddechowa	C02 T	CO2
Metaboliczna	HCO3	HCO5
	lub zasób zasad i	lub zasób zasad '

Podczas oceny zaburzeń równowagi kwasowo-zasa-dowej należy równocześnie analizować objawy kliniczne, stężenia elektrolitów w osoczu i parametr, gazów we krwi.

176 ALS

Polska Rada Resuscytacji