potrzebę zapewnienia optymalnego funkcjonowania narządów po zatrzymaniu krążenia,
3owrót spontanicznego krążenia (Return of Sponta-neous Circulation — ROSC) jest istotnym etapem kontinuum resuscytacji. Kolejnym krokiem resuscy-cji będzie powrót stabilnego rytmu serca z pra-ndłową funkcją hemodynamiczną i prawidłowe funk-Dnowanie mózgu. Wymaga to dalszego leczenia Dstosowanego do indywidualnych potrzeb pacjenta, kość leczenia w fazie poresuscytacyjnej znacząco >ływa na ostateczny jego wynik. Znaczenie opieki | poresuscytacyjnej zostało podkreślone poprzez włą-zenie jej do ostatniego ogniwa zaktualizowanego ińcucha przeżycia. Opieka po resuscytacji rozpoczy-się w chwili osiągnięcia ROSC, lecz pacjent po stabilizowaniu wymaga przeniesienia do bardziej jpowiedniego oddziału o wzmożonym nadzorze np. oddział intensywnej terapii (OIT), oddział inten-vnej terapii kardiologicznej) w celu ciągłego moni-rowania i leczenia.
szpośrednio po przywróceniu spontanicznego krą-snia w okresie poprzedzającym transport do odpo-riedniego oddziału o wzmożonym nadzorze postępo-anie powinno być oparte o schemat ABCDE.
)el: zapewnić drożne drogi oddechowe, odpowied-tą podaż tlenu i wentylację.
Pacjenci, u których doszło do krótkotrwałego epizodu zatrzymania krążenia, a natychmiastowe leczenie przyniosło pozytywny rezultat (np. w przypadku zauważonego migotania komór (VF) z powrotem rytmu zatokowego po wczesnej defibrylacji) mogą szybko odzyskać prawidłowe funkcje CSN. Tacy pacjenci nie wymagają intubacji dotchawiczej i wentylacji, lecz powinno im się podawać tlen przez maskę twarzową. Zarówno hipok-sja jak i hiperkarbia zwiększają prawdopodobieństwo kolejnego epizodu zatrzymania krążenia i mogą przyczyniać się do wtórnego uszkodzenia mózgu. Rozważ intubację dotchawiczą, sedację i kontrolowaną wentylację u każdego pacjenta z obniżonym stanem świadomości. Po zatrzymaniu krążenia hipokapnia spowodowana hiperwentylacją powoduje niedotlenienie mózgu. Brak dowodów naukowych wskazujących na konieczność dążenia do określonego poziomu tętniczego PC02 po ROSC, lecz rozsądnym jest dostosowanie wentylacji tak, aby osiągnąć normokapnię. Wartości te powinny być monitorowane za pomocą końcowo wydechowego poziomu C02 oraz gazometrii krwi tętniczej. Dostosuj stężenie podawanego tlenu tak, aby uzyskać odpowiednią saturację krwi tętniczej.
Zbadaj klatkę piersiową; oceń symetrię ruchów oddechowych. Osłuchaj ją, aby upewnić się, że szmery oddechowe są obecne symetrycznie. Rurka intubacyjna, która została umieszczona zbyt głęboko ma tendencje do przemieszczania się do prawego oskrzela, uniemożliwiając wentylację lewego płuca. Jeżeli w trakcie uciskania klatki piersiowej zostały złamane żebra, może dojść do powstania odmy opłucnowej (ściszenie lub zniesione szmerów oddechowych) lub wiotkiej klatki piersiowej. Osłuchaj klatkę piersiową szukając cech obrzęku płuc lub aspiracji treści żołądkowej do dróg oddechowych. Załóż sondę do żołądka, która spowoduje jego dekompresję po wentylacji usta-usta lub z użyciem worka samorozprężalnego z maską, zmniejszy to ucisk narządów jamy brzusznej na przeponę i umożliwi ewakuację zalegającej treści żołądkowej.
Jeśli zaintubowany pacjent odzyskuje przytomność i oddycha normalnie wkrótce po powrocie spontanicznego krążenia, rozważ natychmiastową ekstubację: kaszel powodowany obecnością rurki intubacyjnej może prowadzić do uwolnienia katecholamin i w efekcie do wystąpienia arytmii i/lub nadciśnienia. Upewnij się, że dostępny jest ssak z końcówką o szerokim świetle. Podaj tlen w wysokim stężeniu przed i po ekstubacji. Jeżeli ekstubacja nie jest możliwa, zastosuj sedację pa-
ALS 169
Europejska Rada Resuscytacji