Metody psycho - socjometryczne dotyczą wzajemnych powiązań emocjonalnych członków zespołu. Metodę wykrywania tych powiązań opracował Moreno. Jest nim socjotest. Dzięki niemu poznajemy strukturę grupy:
- liderów tzw. gwiazdy socjometryczne.
- członków izolowanych - nie mają żadnych wyborów.
- kliki - hermetycznie zamknięte grupy.
Socjogram - struktura nieformalna powiązań w grupie (spójność, zwartość zespołu).
Zespoły cech są ważnym wyznacznikiem interakcji wychowawczej. Ważna jest zwartość zespołu i powiązanie z wychowawcą i celami wychowawczymi. Jest to ważne również w rodzinie i w wychowaniu rodzinnym. Gdyż rodzinę można traktować jako układ podsystemów.
W interakcji wychowawczej wyróżniliśmy 2 procesy:
A) Postrzeganie - Percepcja - jest to sposób w jaki jednostka zdobywa informacje o środowisku za pomocą układu własnych receptorów.
Jest to postrzeganie odnoszące się w interakcji wychowawczych do dwojakiego typu obiektów:
• ludzie, z którymi Wychowanek, pozostaje w kontakcie: rodzice,
nauczyciele, koledzy-.
• ludzie, przedmioty, które Wychowawca pokazuje Wychowankowi w celu wywołania w jego osobowości pozytywnego (np. symbol narodowy, religijny) lub negatywnego ustosunkowania (np. wobec kłamstwa).
B) Postrzeganie - jako proces psychiczny zakłada działanie także innych mechanizmów psychologicznych, takich jak: identyfikacja, różnicowanie, dokładne rozpoznanie, ocen ludzi i przedmiotów.
Postrzeganie ludzi charakteryzuje się 5 zasadniczymi cechami:
1) Jest natychmiastowe - osoba jako bodziec działa na nas bezpośrednio.
2) Ma swoją strukturę: a) najpierw postrzegany całość (tzn. całą osobą).
b) analizujemy poszczególne elementy (np. wygląd).
c) potem dokonuje się synteza tych elementów. .
3) Ma cechy stałości: osoba pierwszy raz postrzeżona będzie tak samo postrzegana później. Dlatego warto znać imiona uczniów w klasie. Znika wtedy anonimowość
4) Jest zawsze związane z procesem wartościowania. Uczeń w rozmowie z nauczycielem dokonuje wartościowania tegoż nauczyciela i odwrotnie.
5) Jest selektywne, tzn.: zwracamy uwagę na niektóre tylko osoby lub niektóre cechy charakterystyczne dla tych osób. Np. w tłumie potrafimy rozpoznać znajomego.
Postrzegając osobę mamy zawsze do czynienia z postrzeganiem społecznym tzn., że postrzegamy daną osobę w jego roli i zawsze na tle grupy (np. księdza na tle innych księży).W
12