SYGNAŁY WYCHOWAWCZE |
PROCESY I ZJAWISKA |
PSYCHOLOGICZNE | |
1. wzorzec czynności |
naśladownictwo |
wzór osobowy |
identyfikacja |
przykład |
modelowanie |
2. zadania |
powtarzanie |
wymagania |
ćwiczenie |
wzmacnianie przez kary i nagrody | |
3. społeczna sytuacja wychowawcza |
interakcja społeczna |
role społeczne | |
4. wartości |
interioryzacja |
normy |
internalizacja |
zasady postępowania |
Ad.l
Konrad Lorenz - impriting (wdrukowanie) - podążanie piskląt za matką. Wytwarza to długotrwałą więź społeczno-emocjonalną i preferencji społecznych. Wspólną cechą mechanizmów naśladownictwa, identyfikacji i modelowania jest istnienie wzorca lub modela, którego czynności i cechy skłaniają jednostkę do reagowania w określony sposób.
Ad. 2
Ćwiczenie i powtarzanie czynności jest nieodzownym warunkiem wytworzenia u człowieka umiejętności zachowania się we właściwy sposób w konkretnych sytuacjach. Nagrody i kary należą do kategorii wzmocnień, które odgrywają szczególnie ważną rolę w procesie wychowania.
Ad. 3
Dla sytuacji wychowawczej charakterystyczne są interakcje jej uczestników i występowanie wychowanka w określonej roli społecznej, której uczenie się i przyswajanie decyduje o efektach oddziaływania sytuacyjnego.
Ad. 4
Interioryzacja - proces rozwojowy polegający na przekształcaniu zewnętrznych czynności podmiotu w jego czynności wewnętrzne, psychiczne.
Internalizacja - proces asymilacji przez jednostkę norm, wartości i postaw reprezentowanych przez grupę społeczną.
Wyżej wymienione mechanizmy prowadzą do wewnętrznej i świadomej kontroli własnego postępowania jednostki, co jest celem wszystkich akcji i poczynań wychowawczych.
6