164 Objaśnienia
Niska cena tablic i stosunkowo mały koszt czasu jaki pochłania korzystanie z tablic w powyżej wymienionych przypadkach uzasadnia racjonalność ich użycia. Instalacja bardziej złożonych maszyn liczących wykonujących również powyższe czynności jest mniej korzystna.
W przypadku potrzeby przeprowadzenia tylko sporadycznych obliczeń, gdy maszyna licząca nie byłaby dostatecznie wykorzystana, obliczenia za pomocą tablic są oczywiście rozwiązaniem najracjonalniejszym. Przy decyzji w jakim stopniu należy pracownie oprzyrządować w maszyny liczące i tablice, należy zawsze przeprowadzić szacunkowe obliczenia kosztów zakupu, amortyzacji i konserwacji oraz wartości możliwej oszczędności czasu pracownika.
1. Obliczanie wzorów z częściej spotykanymi współczynnikami
Przykład 1.1. Obliczyć średnicę D przewodu o przekroju kołowym o powierzchni S = l mm2.
Rozwiązani e. Powierzchnia przekroju kołowego S = j c 2
= ~nD2, a więc średnica D — 21/ •— = ■_ ifŚ. Korzysta-4 r * yiz
my z tablicy 1, w której odczytujemy
1: j/rc = 0,564190, stąd D = 2 • 0,564190j/Ś =
= 1,128380 mm.
Przykład 1.2. Obliczyć objętość Vk jaką zajmuje kula wpisana w sześcian o objętości Vsz = 5 cm3.
Rozwiązanie. Średnica D kuli jest równa bokowi sześcianu. Objętość sześcianu Vaz = D3 = 5 cm3. Objętość kuli Vk. = \ tzD3 = j:tz 5 cm3. Z tablicy 1 uzyskujemy jn = = 0,523599, stąd Vk = 5-0,523599 cm3 = 2,61799 cm3.
Przykład 1.3. Wyznaczyć średnicę D kuli o objętości V = = 8 cm3.
Rozwiązanie. Objętość kuli V = ■§■ nD* — ynR3,
gdzie R — promień kuli. Stąd średnica kuli D = 2R — 2
Z tablicy 1 odczytujemy
D = 2-0,620350^K =
3 = 0,620350, stąd
= 2,481400 cm.