SDC10516

36

1. Ludzie, bogowie i uczeni

42.    Set, potężny bóg, pan pustyni i obcych krain. W mitologii jest mordercą swego brata Ozyrysa; w Epoce Późnej ucieleśniał zło. Przedstawiany jako fantastyczne zwierzę lub jako człowiek z głową niezidentyfikowanego zoologicznie tzw. zwierzęcia Seta.

43.    Sobek, pan wód, najczęściej występuje jako mężczyzna z głową krokodyla. Jego kult rozwijał się szczególnie intensywnie w oazie Fajum.

44.    Sokar, już we wczesnym okresie został połączony z Ptahem i Ozyrysem, czczony w Memfis jako bóg rzemieślników i zmarłych. Przedstawiany jako sokół lub jako człowiek z głową sokoła.

45.    Toeris, „Wielka”, ludowa bogini, wraz z Bes chroniąca dom. Przedstawiana jako ciężarny hipopotam z łapami lwa, jako tylną osłonę nosząca skórę krokodyla. Czasami występuje również z głową krokodyla.

46.    Thot, bóg sztuki pisania i sekretarz bogów. Przedstawiany jako pawian lub ibis. Ponieważ jest w ścisłym związku z księżycem, jego atrybutami są często tarcza lub sierp księżyca.

47.    Uto (także Wadżet), „Koloru papirusu", jest boginią Dolnego Egiptu, przedstawianą w postaci węża, czasami z lwią głową. Czczona przede wszystkim w Buto.

48.    Werethekau, „Przepełniona czarami”, często łączona z Sachmet. Jako samodzielna bogini przedstawiana w postaci węża; czasami występuje jako kobieta z głową lwa, niosąca węża.

w nekropolach. Te zadania cedował jednak na obu wezyrów jako najwyższych rangą zarządców w kraju i zastępców króla, na kapłanów i urzędników państwowych, wreszcie na wszystkich poddanych. W ten sposób „realizacja Maat” stawała się zadaniem całej społeczności. Dominujący element i centrum egipskiej rełigii stanowiło przekuwanie Maat w czyn.

Poza tym zadaniem bogów i ludzi było odstraszanie złych mocy, stale zagrażających dziełu stworzenia: grzechów, niesprawiedliwości, kłamstw, przemocy, wojny i śmierci. Wszystkie te siły określano jednym wspólnym mianem „Isefet”. O Maat i Isefet mówi wspomniany już Pomnik teologii memfickiej:

Tak więc Maat dana jest temu, kto czyni rzeczy prawe,

Isefet zaś temu, kto czyni rzeczy nienawistne.

Zycie dane jest więc spokojnemu, a śmierć występnemu.

W jednym z hymnów z Abydos z czasów Ramzesa II czytamy:

Obu Brzegów (Egiptu) strzegą prawa tego, kto kocha Maat i zgodnie z nią żyje.

Egipcjanin wiedział jednak, że nie istnieje już Maat w najczystszej postaci, w jakiej występowała w dniu stworzenia świata. Wszędzie bowiem rozprzestrzeniła się Isefet i nie można jej było usunąć; stała się elementem składowym tego świata.

W jednym z bardzo ważnych tekstów literackich, nazywanym dziś Mitem

0    niebiańskiej krowie, jest mowa o niedoskonałości świata. Opowiada on o tym, jak w dalekiej przeszłości bóg słońca Re sam panował jako król nad bogami

1    ludźmi, którzy jeszcze wówczas mieszkali wspólnie. Ludzie zbuntowali się jednak przeciwko postarzałemu bogu słońca. Zwołano naradę bogów, na której uchwalono, że buntowniczych ludzi na Ziemi należy zniszczyć. Re wysłał