SDC10602 (2)

88

49 Złota blaszka J o kształcie uniesioną if w Czerwonej Koronę | (z nietypowym, pionw)# żłobkowaniem). Słani zapewne część więkssgi obiektu, na przykład || drewnianego posągu i mebla. Okres Ptónyft po 600 r. p.n.e.; złota wys. 15 cm J

Starożytny Egipt

wali w pobliżu. Sens scen w kaplicach grobowych należy rozumieć na płaszczyźnie religijnej jako duchową podróż do miast poświęconych określonym bogom w celu skorzystania z darów ofiarowanych tym bogom. Podobnie Księga Umartych wymienia, jako część podróży duszy, odwiedziny w świętych miastach (lub uzyskanie wiedzy o nich): w Heliopolis (świętym mieście boga-Słońce), Memfis (świętym mieście Ptaha) i w jego nekropoli Re-setau, w Hermopolis (świętym mieście Tota), Hierakonpolis i Buto, czyli dawnych ośrodkach Górnego i Dolnego Egiptu, a także oczywiście w Abydos i Busiris, świętych miastach Ozyrysa. Kiedy Egipcjanie wymieniali te miejsca w kontekście życia pozagrobowego, to byli zainteresowani ofiarami, które mogli wtedy uzyskać od tamtejszych bogów, a nie fizycznymi odwiedzinami w rzeczywistych miastach.

O znaczeniu Abydos na przestrzeni dziejów od Średniego Państwa do Okresu Rzymskiego świadczą liczne kaplice ofiarne wysu; wiane przez te 2 tysiąclecia przez prywatne osoby, aby ich dusze mogły korzystać z żywności i napojów składanych w świątyni w ofierze Ozyrysowi, a także uczestniczyć w jego tryumfie nad śmiercią podczas wielkich corocznych ceremonii świątecznych. W czasach Średniego i Nowego Państwa niektórzy królowie wznieśli w Abydos swoje własne świątynie, niezależne od położonego na północ sanktuarium kultu Ozyrysa. Niewiele pozostało z budowli Średniego Państwa, dość jednak, by zauważyć, że każdy zespół pełnił funkcję | cenotafu, czyli symbolicznego drugiego grobowca dla zmarłego króla, stawianego po to, żeby w pełniejszy sposób utożsamić go z Ozyrysem. Zespół świątynny Ahmesa I z początków Nowego Państwa również w większości przestał istnieć, ale świątynie wzniesione przez władców z XIX dynastii, Setiego I i Ramzesa II, stoją nadal. Obie mieszczą sanktuaria różnych bóstw, zwłaszcza Ozyrysa i samego króla, a także listy królewskie z wymienionymi imionami wszystkich poprzednich królów, którym nadal składano ofiary. W ten sposób panujący król odgrywał rolę żywego Horusa wobec każdego zmarłego króla, czyli wobec każdego poprzedniego ziemskiego wcielenia jego ojca, Ozyrysa. Listy królewskie ukazują (zbliżone do naszej koncepcji historii) pojmowanie czasu jako długiego ciągu następujących po sobie okresów; wierzenia religijne zaś nadal koncentrowały się wokół dwóch bóstw: Ozyrysa i Horusa.

Król

Rola przypisywana królowi miała kluczowe znaczenie dla egipskiej wiary w porządek świata i aż do nadejścia chrześcijaństwa pozostawała jednym z czterech nierozerwalnych, głównych wyznaczników cywilizacji faraońskiego Egiptu, oprócz sztuki, pisma i religii. Już w najwcześniejszych źródłach pisanych król zajmował centralną pozycję w państwie, jego władza miała charakter boski, był identyfikowany przez swe pierwsze imię i tytuł jako reprezentant boga władającego na niebie, czyli sokoła Horusa. Imię króla wpisywano