314 Elektrochemia
II prawo Ficka określa szybkość zmiany stężenia substancji dyfundującej w danym miejscu:
(6.100)
dcGx(A-, i) d2c{x,t)
dt dx2
W równaniach tych Z) oznacza współczynnik dyfuzji substancji dyfundującej. W tej postaci prawa Ficka są ważne dla tzw. dyfuzji seminieskończonej liniowej, w której substancja dyfunduje do płaskiej powierzchni znajdującej się wx = 0 po liniach prostych, prostopadłych do tej powierzchni. Rozwiązania praw Ficka prowadzą do czasowych zależności stężenia substancji w danym miejscu x.
Przykład 6.22. W oparciu o rozwiązanie II prawa Ficka przy warunku początkowym c(x, 0) = Cq (zob. Dodatek D2), obliczyć przepływ substancji J(x,t) w funkcji odległości x dla czasów t = 1 s, 10 s oraz 100 s. Przyjąć D = 1 • 10-9 m2 • s-1 oraz c0= 10 mol • mf3.
Rozwiązanie. Rozwiązaniem II prawa Ficka przy zadanych warunkach początkowym i brzegowym jest funkcja
w której erf (y) oznacza funkcję błędu Gaussa
erf (y) =
J exp (-ir)du. o
Zgodnie z I prawem Ficka obliczenie przepływu wymaga znajomości gradientu stężenia
J(x, t) = -D
dc(x, l) dx
Wykorzystamy tu podstawowe twierdzenie rachunku całkowego*^ - „całka oznaczona funkcji ciągłej ma pochodną względem górnej granicy całkowania, równą wartości, jaką przybiera funkcja podcałkowa, jeśli w miejsce zmiennej całkowania zostania wstawiona górna granica całkowania”
d f
— J f(u)du -f iy).
Zatem jeśli
2 y
F(y)= ~y~ J exp {-u2) du = c(x, t),
(7t R. Lcitncr, Zarys matematyki wyższej. WNT, Warszawa 1969, III/78.