s128 (3)

cześnie szybki sposób, typowy dla myszkującego lisa. Spędziłem wiele nocy siedząc w gąszczu głogów i wsłuchując się w odgłosy zabijania, kiedy lis schwytał nie spodziewającego się niczego ptaka, królika czy nornicę. Obserwowałem, jak ukrywał zdobycz, zanim zniknął. Kiedyś ukradłem lisi posiłek i w ten sposób polowanie, którego byłem świadkiem, stało się moim polowaniem. Kiedy jest się blisko tak pięknego i inteligentnego dzikiego stworzenia, odczuwa się głębokie z nim pokrewieństwo. W czasie tych wszystkich wypraw nie myślałem o tym, że uczę się tropić, chociaż dokładnie właśnie to robiłem. Żałuję, że nie prowadziłem wtedy zapisków i nie robiłem fotografii. Teraz, kiedy mógłbym się tym zająć i dzięki interesującym zdjęciom zwiększyć swoje dochody, rzadko mam okazję, by poświęcić czas na tropienie.

Naukę tropienia można rozpocząć w dowolnej porze roku. Jest to długi i powolny proces, który polega na stopniowym poprawianiu swojej zdolności postrzegania i dostrojeniu jej do wychwytywania bardzo subtelnych znaków. Tropienie rzadko kiedy polega na śledzeniu wyraźnie odciśniętego tropu, jak to sobie wyobraża wielu ludzi. Każdy potrafi iść po sznureczku tropów. Tropienie to sztuka wypatrywania najdrobniejszych śladów, miejsc, gdzie noga zwierzęcia pozostawiła na ziemi ledwie widoczną smugę, której nie jest w stanie dostrzec nie wyćwiczone oko.

Żelazną zasadą przy nauce tropienia jest, by robić to w terenie. Książka może być tylko pomocą przy identyfikacji tropu i wskazówką, czego należy szukać. Na początku nie spiesz się i nic pędź, kiedy możesz iść powoli. Wybierz do nauki tropienia obszar o urozmaiconej rzeźbie. Staraj się znaleźć miejsce ze wzniesieniami, obniżeniami i fragmentami płaskiego terenu i z jak najbardziej zróżnicowaną szatą roślinną. Nie bądź jednak zbyt ambitny. Lepiej jest wybrać mniej idealne miejsce, do którego jest Ci łatwiej dotrzeć i gdzie możesz bywać częściej, niż o bardzo urozmaiconych warunkach, które jest zbyt oddalone.

Teraz z umieszczonego poniżej poradnika wybierz jeden rodzaj śladów i zajmij się nim dokładnie, pomijając całą resztę. Jeżeli to możliwe, zawęź jeszcze bardziej pole swoich zainteresowań wybierając konkretne zwierzę żyjące na wybranym przez Ciebie obszarze. Możesz na przykład zdecydować, że szukasz sierści i to konkretnie sierści borsuka. Za każdym razem, kiedy będziesz wyruszał na szlak swojego terenu ćwiczeń, wybieraj inny aspekt tropienia i koncentruj się na nim - pamiętaj o tym, żeby nie zajmować się wtedy innymi elementami tej sztuki! Twoim celem jest znaleźć jak najwięcej określonego rodzaju śladów i jak najwięcej się o nich nauczyć. Nie odstępuj od zasady pomijania innych śladów, dopóki nie opanujesz po kolei wszystkich ich rodzajów, omówionych poniżej. Kiedy już wreszcie poznasz je wszystkie dokładnie, wyrusz na szlak w poszukiwaniu jakiegokolwiek śladu. Jeśli go znajdziesz - może to będzie sierść psa - postaraj się odnaleźć inne pasujące do niego ślady. Spróbuj na ich podstawie stworzyć w swoim umyśle obraz zwierzęcia, które tropisz. Teraz możesz już rozpocząć tropienie korzystając z umieszczonych poniżej wskazówek.

Ślad jest to termin używany przez tropicieli na określenie subtelnych wskazówek, których poszukują w terenie. Największa trudność, jaką napotkasz w czasie nauki tropienia, wiąże się z tym, że będziesz to robił raczej w pobliżu miast i wiosek, a więc w miejscach uczęszczanych przez ludzi. Jeżeli tak, to musisz się liczyć z tym, że ustawicznie będziesz napotykał na ich ślady i najprawdopodobniej większość tropów', którymi podążysz, będzie w wielu miejscach zatarta przez przechodzących ludzi. W czasie tropienia jest to zwyczajna rzecz i nie powinno Cię to zrażać, stanowi to zresztą dobre ćwiczenie. Kiedy potem po raz pierwszy ruszysz tropem w' dzikiej okolicy, będziesz zdumiony tym, jak szybko posuwasz się naprzód, nic bowiem nie będzie Ci przeszkadzało i rozpraszało Twojej uwagi. Będziesz mógł się skoncentrować wyłącznie na tropie, który wybrałeś.

Wyróżniam dwie kategorie śladów: wyraźne i domniemane. Podążając trudnym tropem dojdziesz do wniosku, że przez większą część czasu masz do czynienia ze śladami niewyraźnymi, które same nie są wystarczającą przesłanką do określenia, jakie zwierzę je pozostawiło. Tylko czasami, przy sprzyjających warunkach, możesz trafić na wyraźny ślad, który będzie Cię cały czas prowadził. Zawsze jednak podstawową zasadą powinno być szukanie innych śladów, które stanowią potwierdzenie tego, który już się znalazło.

Tropy. Są to odciski kończyn w podłożu. Często mylnie uważa się, że słowa trop i ślad oznaczają to samo. W rzeczywistości ślady są o wiele szerszym pojęciem, a tropy to najbardziej oczywiste z nich, nie ma więc co się nad nimi specjalnie rozwodzić. Warto tylko powiedzieć, że kiedy się trafi na dobrze odciśnięte i zachowane tropy, należy je bardzo dokładnie zbadać, bo jest to najlepsza okazja do tego, by dowiedzieć się czegoś więcej o tropionym zwierzęciu. Często nawet blizny i zużyte pazury są w tropie czytelne. W wielu wypadkach na podstawie tropu można oznaczyć gatunek zwierzęcia, które go pozostawiło.

Tropy cząstkowe. Na podstawie takich tropów można czasami określić bardziej szczegółowe cechy zwierzęcia, ale prawie zawsze umożliwiają one oznaczenie przynależności gatunkowej. Należy tu jednak zachować ostrożność. Cząstkowy trop odmiany borsuka żyjącej na Wyspach Brytyjskich można na przykład łatwo pomylić z tropem kota. Nie wyciągaj więc zbyt pochopnie wniosków.

Inne ślady na powierzchni gruntu. Pomimo że tropy i ślady są częścią krajobrazu i ich brak wydawałby się czymś niezwykłym, to stanowią one pewne zaburzenie naturalnego porządku panującego na powierzchni gruntu i w pokrywie roślinnej. Wszystkie anomalia w wyglądzie podłoża powinny być dokładnie badane w celu określenia, czy powstały wskutek tego, że przeszło jakieś zwierzę, czy też z innego powodu. Zwracaj uwagę na barwę i strukturę powstałych zmian. Przemieszczenie podłoża. Każdy kto grał w piłkę nożną lub rugby wie dobrze, że przed szatnią zbiera się błoto, które odpada od piłkarskich butów. W każdej takiej porcji błota można bezbłędnie rozpoznać odciśnięte kolce. Jest to przykład tropu

129