skanowanie0005

na my (tli różne cele i sposoby działania, padamy opieki od rodziców, szkoły, zaKKuIu pracy, organizacji społecznej/państwa - przypisując im uprawnienie lub obowiązek podjęcia działania.

Wieloznaczność słowa opieka znajduje swoje odzwierciedlenie w opracowaniach słownikowych i encyklopedycznych. Na wielowarstwowość zastosowali tego terminu zwraca się uwagę w dziełach pedagogicznych, zwłaszcza w pracach pedagogów społecznych, którzy problematyce opieki nad dzieckiem poświęcili wiele uwagi, torując drogę pedagogice opiekuńczej.

' Ogólne pojęcie opieki

Opieka nad dzieckiem jest pochodną ogólnego pojęcia opieki, określenie którego stanowi punkt wyjścia w dalszym uściślaniu i precyzowaniu terminologii. Podstawowe znaczenie dla określenia ogólnego pojęcia opieki ma wyodrębnienie jego cech konstytutywnych, pozwalających uchwycić istotę pojęcia „opieka".

Analiza znaczenia i zastosowań opieki prowadzi do wniosku, iż odnosi

konstytutywnych opieki w okolicznościach, które warunkują podjęcie działania zwanego opieką, tworzą określone sytuację,wymagające podjęcia opieki. Ciym-^ięJe-^tuacjH^&hatakteryŁują^^zspome wydśje się występowanie przynajmniej dwóch czynników:

-    sytuacji zagrożenia osób i rzeczy.

-    potrzeby interwencji z zewnątrz z uwagi na brak lub ograniczone możliwości przezwyciężenia zagrożenia własnymi siłami. )

Uznanie sytuacji zagrożenia za istotną i konstytutywną cechę ogólnego pojęcia ..opieki" nie ogranicza jego zakresu. Przeciwnie, coraz lepsza znąjomość rozlicznych sytuacji zagrożenia i ich uwarunkowań pozwala znacznie głębiej rozumieć niezbędność opieki jako określonego typu działania. Nadaje to również opiece charakter obiektywny, bowiem rozmaite sytuacje zagrożenia są związane z procesem istnienia osób i rzeczy. Ist-nicnic wyraża pewien obiektywny stąp rzeczy i zjawisk, zawierający w sobie element powstania, rozwoju i trwania oraz zaniku, co uprawnia nas do użycia dla jego określenia terminuj..procot*’. Proces istnienia może być wzmocniony, utrudniony lub przerywany; na jego utrzymanie składa się wiele warunków (właściwych dla danej rzeczy czy zjawiska), których brak powoduje sytuację zagrożenia. Sytuacja taka może wynikać albo z właściwości samego przedmiotu opieki, albo z charakteru kontaktów i powiązali z otoczeniem. Z chwilą powstania sytuacji zagrożenia, a także w momencie dostrzeżenia możliwości jej powstania, zachodzi potrzeba działania zwanego opieką! Z tego względu funkcję opieki można określić jako usuwanie sytuacji zagrożenia.we wszystkichlego postaciach:

-    zagrożenia potencjalnego,    .[    ; f/yntPOJri* *

-    zagrożeni a rzeczy wiśicgo.

-    skutków .zagrożenia rzeczywistego.

Tak więc przez opiekę w najogólniejszym znaczeniu rozumieć będziemy działanie podejmowane wobec osób lub rzeczy ze względu na faktyczne czy potencjalne zagrożenie ich istnienia przy braku albo ograniczonych możliwościach przezwyciężenia zagrożenia własnymi siłami tych osób i rzeczy^

Pozostałe składniki pojęcia opieki jako działania: przedmiot, podmiot i treść - służą analizie i precyzowaniu zastosowali opieki, a więc modyfikacji i uściślaniu ogólnego znaczenia tego pojęcia.

Pojęcie opieki nad dzieckiem

pojęcie ..opieka nad dzieckiem" konkretyzuje ogólne pojęcie opieki przez ukazanie przedmiotu działania - dziecka. Jednak termin „dziecko" jest również wieloznaczny i wymaga uściślenia przez wskazanie określonej granicy wieku. Jako tę granicę przyjmujemy ukończenie lat 18. to jest moment uzyskania zdolności do czynności prawnych. Jestlo równjeżgra-_nića formalnej odpowiedzialności dorosłych, rodziców lub opiekunów, za wykonywanie władzy rodzicielskiej i wypełnianie zadań opiekuńczych wobec dzieckaVT)ia różnych potrzeb i w różnych zakresach opieki mogą oczywiście istnieć jeszcze inne granice wieku, jednak osiągnięcie wieku upoważniającego do czynności prawnych jest nie tylko formalnym potwierdzeniem osiągnięcia pełnoletności i uzyskania praw obywatelskich, lecz

19