Ostatnio odkryto, że vw mechanizmie z udziałem błonowych PTK mogą być również aktywowane sfingomieHnazy rozkładające sfingoł mrelinę do ceromidów. Ceeramidy mają właściwości informatorów Ił rzędu i aktywują rodzinę kkinaz zależnych od ceramidów. Ten śzląłę przekazywania sygnałów jeest jednak bardzo słabo poznany. Wiadomo jedynie, że może on uczesstniczyć np. w aktywacji enzymów mito^ chondrialnych w przebiegiu apoptozy indukowanej przez działający na komórki nowotworowe TfNFo (ang. tumor necrosis factor - czynnik martwicy nowotworów).
Z aktywacją PTK związane są też szlaki przekazywania sygnał łów, w których nie uczesttniczą związki o charakterze informatorów Ił rzędu. Szlaki te związanie są z aktywacją białek z rodziny Ras oraz z aktywacją białek z roodziny Stat (ang. signal transducers and activators of transcriptiom). |
Jak już wspomniana*, białka z rodziny Ras wiążą i hydrolizują GTP i są blisko spokrewnione z typowymi białkami G. Uczestniczą] one w kaskadzie przekazywania sygnałów związanej z indukcją proliferacji komórek. Doty/chczas odkryto dwie różne drogi aktywacji białek Ras (Ryc. 12), FPierwsza droga związana z receptorami mającymi własną aktywrność PTK i kinazami rodziny Src polega] prawdopodobnie na fosforylacji białka regulatorowego nazywanego białkiem aktywującym akktywnośó GTP-azową białka Ras (GAP 4 GTPase activating proteiin). Druga droga jest związana z kinazami Ś rodziny Jak/Tyk. Kinazy te fosforylują białko Shc, które następni!" wiąże się z białkiem GrbJ2 umożliwiając mu tworzenie kompleksu ąj białkiem Sos. Kompleks S>hc-Grb2-Sos wiąże się następnie i aktywuj! Ras.
Białka Ras oraz PKC uczestniczą w indukcji aktywacji kaskadi innych kinaz. Kaskada tea zawiera kolejno aktywowane kinazy Ralf Mek i Map i w związku z ttym bywa określana jako kaskada Ras-Mapf Typowymi czynnikami ttranskrypcyjnymi (postulowanymi informel torami HI rzędu), które ssą aktywowane na tej drodze są np. czynni! AP-1 i NF-kB.
Aktywacja białek zi rodziny Stat jest związana z aktywnością kinaz'Jak/Tyk (Ryc. 13)). Kinazy te bezpośrednio fosforylują białka Stat. W formie ufosfory/lowanej białka te pełnią rolę aktywatorów transkrypcji Wiążąc się ii aktywując czynniki transkrypcyjne (infoa matory III rzędu) takie jak np. ISGF (interferon-stimulated genl factor), APRF (acute-phsase response factor) i GHIF {growthhórmohś inducible factor).
Mok
Map
Hyc. 12. Mechanizmy aktywacji białka Ras. R, receptor; PTK, klnoia lyrozynowa; GAP, białko aktywujące GTP-azową aktywność blotka Rat; pkc, kinaza C; Ig, immunoglobulina.