skanowanie0016

TEORIA PRZEDSIĘBIORSTWA dr Anna Mazurkiewicz

Współcześnie niejednokrotnie mówi się o kulturze społeczeństwa przemysłowego, a nie społeczeństw, gdyż wspólne cechy poszczególnych krajów mają dużo większe znaczenie niż różnice między nimi. Stąd też twierdzenia o jednym społeczeństwie, zamiast uwzględniania granic. Ponadto wiele cech, zarówno wspólnych, jak i odróżniających poszczególne państwa, ma charakter bardziej zawodowy niż narodowy. G. Morgan stwierdza, iż „ważne aspekty nowoczesnej kultury mają źródła w strukturze społeczeństwa przemysłowego, a sama organizacja tego społeczeństwa jest zjawiskiem kulturowym”. Jednakże mimo tak wielu podobieństw, nie można traktować różnic kulturowych jako czynnika nie mającego większego znaczenia dla funkcjonowania organizacji.

G. Hofstede na podstawie przeprowadzonych przez siebie badań w 40 krajach, dokonał syntetycznego ujęcia cech, które odgrywają istotną rolę w ocenie wpływu kultury na organizację. Za podstawę przyjął założenie, że obowiązujące w danym społeczeństwie normy i zasady mają bezpośredni wpływ na kulturę organizacji. Dzieje się tak dlatego, że dominująca w danym narodzie kultura wpływa na wyznawane przez ludzi systemy wartości

1    obowiązujące ich normy, co przejawia się w ich działalności w organizacjach. Podejmowane przez nich działania są wynikiem określonego sposobu myślenia i reagowania, a także wpajanych im wartości. Dlatego występują istotne różnice kulturowe między poszczególnymi krajami. Na podstawie badań wyróżnił cztery wymiary kultury społeczeństwa:

1.    Dystans władzy, czyli zakres oczekiwań i akceptacji dla nierównego rozkładu władzy, wyrażany przez mniej wpływowych (podwładnych) członków instytucji lub organizacji.

2.    Indywidualizm a kolektywizm. Społeczeństwa kolektywistyczne to takie, w których dobro grupy przedkładane jest nad dobro jednostki; stanowią one większość. W społeczeństwach tych ludzie należą przez całe życie do spójnych i silnych grup. Z kolei społeczeństwa indywidualistyczne to takie, w których przedstawiona relacja jest odwrotna - najważniejsze jest dobro jednostki; więzi między poszczególnymi osobami mają luźny charakter, a każda jednostka koncentruje się przede wszystkim na własnej osobie i swojej rodzinie¹.

3.    Męskość i kobiecość. Pierwszy z tych wymiarów dotyczy tych społeczeństw, w których ściśle są sprecyzowane role społeczne związane z płcią czyli od mężczyzn wymaga się asertywności, orientacji na sukces materialny, zaś od kobiet - skromności, czułości

1

   Na podstawie przeprowadzonych badań powiązano indywidualizm i kolektywizm ze specyficznymi dla nich czynnikami. Pierwszy z podanych wymiarów cechuje czas wolny od pracy (pozwalający na zainteresowanie się sprawami osobistymi i rodzinnymi); wolność, polegająca na swobodzie wyboru stylu pracy oraz wyzwania, gdyż poczucie satysfakcji umożliwia praca stanowiąca wyzwanie. Natomiast kolektywizm wiąże się ze: szkoleniami, które pozwalają na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, warunkami materialnego środowiska pracy i pełnym wykorzystaniem potencjału uczestników organizacji.