TEORIA PRZEDSIĘBIORSTWA dr Anna Mazurkiewicz
Wzrastające znaczenie tzw. miękkich czynników w organizacji nie pozostawia wątpliwości, iż to przede wszystkim od nich zależy jej powodzenie. Jednym z nich jest kultura organizacyjna, oddziałująca na wszystkie pozostałe składniki organizacji, gdyż modyfikuje zachowania poszczególnych osób, kształtuje image tak na zewnątrz, jak i wewnątrz organizacji, buduje świadomość jej celów wśród uczestników, a także wzbudza zaangażowanie w ich realizację. Utrwala ponadto poczucie wspólnoty wśród członków organizacji. W ten sposób wyróżnia organizację spośród pozostałych; jest specyficzna dla każdej z nich.
Kultura organizacyjna jest jednym z czynników, wokół których koncentrują się współczesne organizacje osiągające sukcesy, gdyż „zbiór przyjętych przez nie wartości łączy ideę dobrej kondycji finansowej z ideami służenia klientowi i nadawania sensu pracy nawet na najniższych stanowiskach”. Organizacje, dla których ,jedynym określonym celem jest zysk, nie radzą sobie pod względem finansowym tak dobrze, jak te, które przyjęły szerszy zbiór wartości”. Coraz większe znaczenie miękkich czynników powoduje, że uwaga wielu organizacji skupia się właśnie na kształtowaniu odpowiedniej kultury organizacyjnej. Pojęcie to trudno w jednoznaczny sposób opisać czy zdefiniować, jednakże kultura organizacji istnieje. Co sprawia, że organizacje bywają określane jako sztywne, przyjazne, konserwatywne czy innowacyjne? Czynnikiem tym jest właśnie ich kultura.
Istota kultury organizacyjnej
Tematyka kultury organizacyjnej jest wyrazem zastosowania problematyki nauk o kulturze w zarządzaniu. Po raz pierwszy pojęcia kultura organizacyjna użył w latach czterdziestych XX w. E. Jacąues, jednakże na stałe określenie to znalazło swoje miejsce w nauce organizacji i zarządzania w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia. Zainteresowanie tą kwestią rozwijało się równolegle z procesami umiędzynarodowienia, a następnie postępującą globalizacją gospodarczą, gdyż w ich efekcie zaobserwować można wzrost liczby kontaktów międzykulturowych. Wartości kultury organizacyjnej nie są wprawdzie „receptą” na sukces, stanowią jednakże ważny obszar w działalności organizacji.
Definicji kultury organizacyjnej jest wiele - jest ona przedstawiana jako coś, co dana organizacja ma, lub jako coś, czym organizacja jest. Pierwsze podejście ukazuje, że kultura jest tylko częścią organizacji, w drugim natomiast pojęcie kultura równoznaczne jest