s15 (18)

Ja też bede marynarzem i będę pływał na

Iskrze

netyczne (bom metalowy powodowałby błędne wskazania kompasu). Z tego samego drewna wykonane są gafie. Oprócz bomów przy grotmaszcie znajdują się dwa metalowe bomy łodziowe. Służą one do podnoszenia i spuszczania łodzi okrętowych. Dopuszczalne obciążenie robocze każdego z nich wynosi 1300 kG. W dziobie okrętu umieszczony jest bukszpryt, pod którym znajduje się delfiniak. W płaszczyźnie osi wzdłużnej okrętu bukszpryt utrzymywany jest za pomocą waterszta-gów, do których jest przymocowana przeciągnięta pod bukszprytem siatka ochronna W pionie bukszpryt utrzymują sztagi. Cała kontrukcja olinowania stałego usztywniona jest ściągaczami.

OŻAGLOWANIE I OLINOWANIE RUCHOME-OBSŁUGA ŻAGLI

Zasadniczy zestaw żagli wykonany jest z bawełnianego płótna żaglowego. Żaden z żagli na Iskrze nie stanowi jednolitej powierzchni, lecz zszyty jest z pasów, zwanych brytami. Szerokość brytu wynosi około 540 mm, a szerokość szwu ok. 30 mm. Tak zszyta powierzchnia odpowiedniej wielkości obszyta jest następnie liną roślinną lub stalową, zwaną likiem, Przy żaglu głównym znajduje się lik przedni, górny, dolny i wolny. Oprócz tego każdy róg żagla ma swoją nazwę. Żagiel główny o kształcie zbliżonym do kwadratu ma cztery rogi: pikowy, fałowy, halsowy i szotowy. Kliwry o kształcie zbliżonym do trójkąta mają trzy rogi: fałowy, halsowy i szotowy. Nazwy te pochodzą od miejsca i sposobu zamocowania żagla do masztu. Rogi żagla wzmocnione są z obu stron naszyciem klinowym i skórą juchtową. Różnica między żaglem podstawowym a sztormowym polega na tym, że ten ostatni ma lik wykonany z giętkiej ocynkowanej liny stalowej, co zwiększa jego wytrzymałość. W celu zmniejszenia powierzchni żagla głównego w odległości 190 cm od liku dolnego umieszczone są pierwsze refliny, a w odległości 270 cm — drugie refliny. Sposób przymocowania żagli do masztów i takie-lunku stałego oraz manewry nimi odmienne są na kliwrach i żaglach głównych. Kliwry przymocowane są do sztagów raksami (klamrami). Podnosi się je fałami, a zrzuca za pomocą kontrfałów. Ruch kliwra do góry i na dół odbywa się po sztagu. Rogi halsowe przymocowane są do bukszprytu stropami. Do rogów szotowych przymocowane są sztendry na szoty 1 kontrszoty, które pozwalają ustawiać kliwry pod odpowiednim kątem do kierunku wiatru.

Żagiel główny przymocowuje się również raksami (lecz większymi i o innym wzorze) do szyny przynitowanej na kolumnie masztu. Z gaflem żagiel ten łączy się mar liną, z bomem zaś — dwoma szeklami (klamrami) na rogach (halsowym i szotowym). Żagiel główny podnoszony jest dwoma fałami — pik-fałem i gafelfałem. Ustawienie bomu, a tym samym i żagla, pod odpowiednim kątem do kierunku wiatru, odbywa się za pomocą szotów występujących w postaci talii. Przed przerzuceniem bomu na drugą burtę (co zagraża przy niespodziewanej i raptownej zmianie kierunku wiatru lub wskutek nieuwagi sternika) zabezpieczają kontrszoty.

Wszystkie czynności związane z obsługą żagli i takielunku wykonuje się na sygnał alarmu „do żagli”, w którym bierze udział cała załoga. W alarmie tym załoga przydzielona jest do określonych stanowisk. Ożaglowanie okrętu podyktowało konieczność zorganizowania 4 takich stanowisk Są to: kliwry, fokmaszt, grot-maszt i bezanmaszt. Obowiązkiem członka załogi wyznaczonego na jedno z tych stanowisk jest dokładne zapoznanie się z jego takielunkiem. Wiedza ta musi być systematycznie doskonalona, tak aby w jak najkrótszym czasie o każdej porze doby można było bezbłędnie wykonać wszystkie polecenia w czasie alarmu.

15