staje natomiast głównym przewoźnikiem w relacjach dalszych oraz na szlakach o masowych przewozach. Szczegółowy podział zadań między oba środki transportu jest nieraz jednak przypadkowy i zalety od istniejącego zagospodarowania, zwłaszcza zaś od faktu powstania w przeszłości linii kolejowej. W przypadku równoległego istnienia transportu kolejowego i autobusowego ten
ŚrSdUi T. Utmkl. I.Laik. H.Piaroailu, lina# » IU.
M obili IM—I9SS. „DokununtKit 1967, i. S| IfatnA SMf>ir><«>- Trami-otu lfJS—
110 1966• OU8, 1967; Rot™'* Suityilymy Tnmptnu 1976, GUS, Wuran |976| ObliMoalt
**v «tuaa.
pierwszy przejmuje zwykle większość ruchu dzięki niższym kosztom, większej zdolności przewozowej i niezawodności, chyba te długość trasy, czas przejazdu i częstotliwość ruchu przemawia wyraźnie na korzyść transportu autobusowego (Jak np. w relacji Kraków—Zakopane).
Poza siecią dróg o nawierzchni twardej znacznie bardziej Jest rozgałęziona sieć dróg gruntowych — wiejskich, polnych, leśnych i innych lokalnych w obrębie wsi (drogi gruntowe w granicach miast są formalnie ulicami). Sieć U nie Jest w pełni objęta statystyką ani klasyfikacją, dane liczbowe są więc‘niepełne 1 szacunkowe.
KUtyflkarJa
Z formalnego punktu widzenia drogi gruntowo dzielą sle na publiczne i pozostało nie mająco charakteru publicznego. Dróg publicznych gruntowych w końcu 1970 r. było 117 tys. km, tj. 45% ogólnej długości dróg publicznych. Do tej kategorii dróg zalicza się krótkie odcinki dróg państwowych, które nie doczekały sle Joszcze przebudowy na twardą nawlorzchnlę (3064 km w 1075 r.); spotyka się je głównie w województwach wschodnich. Pozostałe drogi publiczne to drogi lokalne łączące poszczególne miejscowości wiejskie między sobą lub z siecią dróg twardych. Poza sklasyfikowanymi i ujętymi statystycznie drogami publicznymi pozostaje reszta sieci dróg i dróżek wiejskich, szacunkowo 4 razy dłuższa od siad dróg publicznych.
Pod wględem technicznym drogi gruntowe można sklasyfikować następująco:
1. Drogi o ulepszonej nawierzchni gruntowej (zwane także traktami), np. pokryte warstwą ubitego żwiru, często zniwelowane i o zapewnionym odpływie wody (przez oprofilowanie i wykopanie rowów). Mają one zwykle dwa pasma ruchu 1 ze względu na odpowiedni profil podłużny i poprzeczny nadają tlę do przebudowy na szosę; nieraz są one już wstępnie przygotowane do położenia twardej nawierzchni (wiele takich dróg wykonali mieszkańcy wsi w ramach czynów społecznych). Drogi te nadają się w ograniczonym zakresie dla ruchu samochodowego i sporadycznie są nawet wykorzystywane przez autobusy PKS.
2. Drogi o naturalnej nawierzchni gruntowej, szerokości dwu pasm ruchu lub szersze, z reguły łączą między sobą miejscowości i aą zaliczane do dróg publicznych. Niestety ich stan techniczny pozostawia wiele do życzenia, tak że często nie nadają się dla ruchu samochodowego, zwłaszcza po opadach. Na skutek ruchu wozów konnych, traktorów, maszyn rolniczych i przepędu bydła w nawierzchni tworzą się liczne dziury i koleiny. Przy braku
119