I Odleżyny | |
Tabela 6.3. Klasyfikacja |
odleżyn według Ox!o;d Tsctbcok of Pallialwe Medicine |
Stopnie odleżyn |
Opis odleżyny |
1 • Blednące zaczerwienienie skóry, uczucie ciepła, obrzęk, stwardnienie | |
II |
■ Uszkodzenie skóry do granicy z tkanką podskórną, pęcherz |
Ili |
• Uszkod2ertle obejmuje tkankę podskórną, może się rozprzestrzenić do leżącej poniżej powięzi, ale przez nią nie przechodzi |
IV |
• Zaawansowana martwica powięzi, mlęfnl 1 stawów |
Tabela ć.4. Skala kolorowa | |
• Rana czarna |
• Sucha martwica, mocno przylegająca. HajaęScie) jest to głęboka odleżyna, wewnątrz rany moie znajdować się wysięk, kieszenie |
• Rana żółta |
• Martwica rózptywna. powstała w wyniku gromadzenia się martwych komórek, głównie tkanki tłuszczowej. Jest zazwyczaj luźno powiązana z podłożem. Często tym odleżynom towarzyszy infekcja |
• Rana czerwona |
• Rana laminująca, dochodzi do rozrostu w ranie naczyń włosowatych. Ziarnina Jest żywo czerwona, delikatna 1 podatna na uszkodzenia |
• Rana różowa ( |
* Rana w fazie naskórkowanla. komórki nabłonkowe z brzegów rany przemieszczają się do głębiej położonych warstw |
2. Klasyfikacja odleżyn według Ozfurd Teztbook of Pallialire Medicine (czterostopniowa skale), opracowana dla potrzeb opieki paliatywnej (tab. 6.3).
3. Skala kolorowa (tub. 6.4).
W codziennej praktyce najczęściej stosowana jest ooena stopnia zaawansowania według 1'onranee’a. Skala kolorowa to system oceny dotyczący faz oczyszczania/gojenia rany odle-żyncwej: kolor czarny i żółty określa obecność I rodzaj martwicy, a kolorem czerwonym l różowym identyfikuje się kolejne etapy gojenia. Skala kolorowa znajduje największe zastosowanie w edukacji rodziny i opiekunów pacje/ita.
W celu określenia stopni? ryzyka wytworzenia się odleżyny u pacjenta najczęściej stosuje się skaię bjorlon. Jest to skala punktowa. Za jej pomocą ocenia się poszczególne czynniki. Ryzyko rozwoju odleżyn stwierdza się U pacjenta, który uzyska! na podstawie oceny 14 punktów lub mniej (tab. 6.5).
Zalecenia dla pacjenca, jego iv<lłlny I opiekunów ]
Tabela 6.5. Skala do oceny ryzyka wystąpienia odleżyn Norton
Czynniki ryzyka |
4 |
3 |
2 |
1 |
-• Stan fizykalny |
Dolny |
Dość dobry |
Średni |
bardzo ciężki |
»Stan świadomości |
Pełna świadomofć. przytomność |
Apatia |
Zaburzenia świadomości '■ _ |
Stupor lub śpiączka |
• AktywnoSC. zdolność przemieszczania się |
Chodzi samodzielnie |
Chodzi z asystą |
Porusza s.lę tylko na wózki) Inwalidzkim |
' Stale pozostaje w łóżku |
• Stopień samodzielności przy zmianie pozycji |
Pełna |
Ograniczona* |
Banino ograniczona |
Całkowita niesprawność |
• CzynnoSt zwieraczy cewki moczowe) 1 odbytu |
Pełna sprawność zwieraczy |
Sporadyczne moczenie się |
Zazwyczaj nietrzy-manle moczu |
Całkowite nietrzymariie moczu 1 stolca |
• Zadania lekarza rodzinnego . _ .
► Wykrywanie i eliminacja czynników ryzyka.
> Ocena stopnia ryzyka.
> Zapewnienie choremu profesjonalnej opieki
pielęgniarskiej. *
V Edukacja pacjenta, jego rodziny i opiekunów.
► Edukacja własna i personelu.
> Praca zespołowa z pielęgniarką rodzinną.
i Wypisywanie zapotrzebowania na spr zęt do wykorzystania w profilaktyce, np. udogodnienia (kliny), materace przeciwodieżynowe, artyku-iy/środki higieniczne, cewniki do pęcherza moczowego.
► Systematyczna ocena rozwoju/gojenia się owrzodzen odlcżynowych — powyżej III stopnia w skali Torrance'a (do III stopnia procedura pielęgniarska).
> Leczenie chorób wywołujących ryzyko wystą- to
pienia odleżyn.
► Leczenie odleżyn powyżej III stopnia w skali
Torrance'a z zastosowaniem opatrunków spe- ' p
cjalistycznych.
► Rozważenie ciiirurgicznej metody leczenia od-' leżyn.
Przestrzeganie wskazówek lekarskich i pielęgniarskich:
> Systematyczna edukacja.
i Stosowanie zasad profilaktyki przeciwodleżyno-' wej: unikanie czynników wptywających na two-