skanowanie0026

Tabela 1

cechy struktury według propozycji różnych autorów

Autorzy		Cechy struktury organizacyjnej
Blau	[7]	Specjalizacja, biurokratyczna koordynacja •
Burns, StaLker	[15]	Hicrarcliia kierowania, władzy i łączności, specjalizacja, precyzja określenia
Gościński	[30]	kompetencji i odpowiedzialności, stosunek interakcji pionowych do poziomych, typ autorytetu, fonnalizacja Formalizacja, specjalizacja, hierarchia, złożoność
Jermakowicz [42]		Decentralizacja pionowa, decentralizacja pozioma
Kieser, Kubicek	[47]	Specjalizacja, koordynacja, konfiguracja, delegacja kompetencji, fonnalizacja
Layrence, . Lorsch	[57]	Strukturalne zróżnicowanie, integracja ^
Pugłi, Iiickson, Hennings, Turner [70]		Specjalizacja, centralizacja, fonnalizacja, standaryzacja, konfiguracja
Stcinmann, SchreyOgg	[84]	Organizacyjne zróżnicowanie, organizacyjna integracja

Opisaną strukturę organizacyjną, wraz z miernikami poszczególnych charakterystyk, przedstawiono na rys. 2.

Jako regulator, struktura organizacyjna może być charakteryzowana za pomocą wielu innych zbiorów cech, z których każda pod jakimś względem odzwierciedla ograniczenie dowolności zachowań uczestników organizacji. W tabeli 1. zestawiono kilka .takich zbiorów. Wydaje się, iż są one oparte na założeniu, że podstawą każdej organizacyjnej strukturyzacji jest podział pracy, który rodzi potrzebę koordynacji poczynań, przy .czym im głębszy podział pracy, tym większy zakres wymaganej koordynacji. Strukturę można więc ogólnie scharakteryzować za pomocą dwóch tylko ccch - opisujących podział pracy i koordynację. Bardziej szczegółowo natomiast można ją rozpatrywać wówczas, kiedy uwzględnia się, że są różne kryteria podziału pracy, różna jest jego głębokość, odmienne instrumenty koordynacji działań itp.

1.3. Definicja stanu struktury i zmiany w strukturze

Typy zmian

Przyjmuje się, że stan struktury¹ organizacyjnej w chwili t (stan rozwiązań strukturalnych w chwili /) to zbiór przypisywanych jej w tej chwili - przez określony podmiot - pewnych cech’. Stan struktury w chwali t nie obejmuje zatem wszystkich cech, które można by wyróżnić, lecz jedynie te, które są brane pod uwagę przez podmiot - uczestnika organizacji, zewnętrznego eksperta itp. Oznacza to m.in., że dwóch

strukturę charakteryzują: specjalizacja, centralizacja, fonnalizacja, standaryzacja i konfiguracja (por. [64]).

* Zakłada się, że podmiot traktuje strukturę jako regulator zachowań organizacyjnych.

CJA

STRUKTURALIZAC

ELEMENTÓW

STRUKTURALI£ACJA

DZIAŁAŃ

Stopień zróżnicowania w pionie i poziomie ról i pozycji

Stopień

skoncentrowania

uprawnień

do

podejmowania decyzji na poszczególnych szczeblach hierarcliii albo stopień autonomii poszczególnych szczebli w . prowadzeniu działań

Stopień ograniczenia dowolności uczestników w wyborze zadań

(obowiązków)

organizacyjnych

Stopień ograniczenia dowolności działań przez niepisane zwyczaje i ujednolicone sposoby postępowania

Stopień ograniczenia dowolności podejmowanych działań przez przepisy

Rys. 2. Cechy struktury według Mrety ( Na podstawie [64]) Fig. 2. Characleristics of organizational structure by Mreła

- uczestnika organizacji, zewnętrznego eksperta itp. Oznacza to m.in., że dwóch uczestników tej samej organizacji może charakteryzować strukturę za pomocą różnych cech. Może też, przy takim samym zbiorze cech, odmiennie postrzegać stan struktury organizacyjnej, np. ze względu na odmienność pozycji zajmowanych w organizacji.

Na podstawie takiej definicji, stosunkowo łatwo można sformułować prostą definicję zmiany w strukturze jako „różnicy” między dwoma jej stanami. Dokładniej: zmiana w strukturze - to „różnica” między dwoma wyróżnionymi stanami struktury w jakiejś chwili /, i w jakiejś innej chwili \

Zakłada się, że zmiana w strukturze jest przez podmiot w jakiś sposób wyznaczana, np. przez wskazanie na przyjętej skali jakiegoś przedziału. Podmiot zatem nie tylko stwierdza „różnicę” między dwoma stanami struktury, ale również jej wielkość. Dotyczy to zarówno przypadku stwierdzenia „różnicy” tylko zę względu na jedną cechę struktur)', ¹

1

Obie definicje zostały oparte na zaproponowanych przez L. Krzyżanowskiego definicjach stanu i zmiany przedmiotu [54].