skanuj0001�3x1200

«* Czy komizm rzeczywiście naprawia obyczaje, la •prawa. Por. na ten temat wylej, Ch. Lalo, op. oll,, ■

*• Taką próbę uporządkowania nazw zjawisk komlOff Wolfgang Schmidt Hiddlng w rozprawie Wit mul M (w: Humor und Witz, horauig. von Schmidt HlddlUI^ chan 1963). Próba ta, acz pouczająca, bo informujgfll jcmnycb niemiecko-angielskich stosunkach zakresów tZ gicznych, chybiona jest jako systematyka projektti|ł|fj druk tabeli w: M. Gutowski, Komizm w polskiej tyckiej. Warszawa 1973, s. 264 i n.).

« Program uzgodnienia różnych koncepcji komlflB J. Sully, Le» thiories du risible, „Revue PhiloaopjiK nr 54. Cyt. D. Buttler, Polski dowcip językowy, )#^J

** Ten problem był przedmiotem sporu między «V, > diowskim a nmą. Na moją krytyką teorii kontrastu (Klif] des Komischen; por. wyżej, przypis 12) TTzynadtw replikował artykułem AuJ der Suche nocH dem W##*U C młschen („Zagadnienia Rodzajów Litera cJdch”, t. VIII. | Nic zgadzam aią zc stanowiskiem mego oponenta. ■ piłką wziąłem pod rozwagą.

■ D. B attler, op. dL, a. 27.

•* Tamże, s. 40.

*    Tamże, s. 60.

*    Dowcip ten przypisuje złą Hcinemu: „In TOMnist I Studcnten, Professoren, Phi lis ter und Vieh^M. Cyt. Ml Ml sebe Witz, Sammlung von Salcia Landmann, mit

wort von Carlo Schmid, Freiburg i. Br. 1960, s. 24.

⁰D. Buttler, op. cif., s. 106 i n.

*    S. Freud, Der Witz und setne Beziehungcn MMI wuisten. Getommelie Schrlflen, Bond 9, Leipzif — WM s. 28 i n.

*    Friedrich T. Vischer twierdził, te komizm )0|fl negacji. Pierwszą negacją jest „wzniosłość” („das „We wzniosłości mówi idea do obrazu: ja w tobie

żą („Ich In dir bin das Geltende”), a nie ty. W komlfflH obraz do idei: potrzebujesz mnie, poza mną jcslol tGT jestem tobą”. {Aesthetlk oder Wissemchaft des St'l\hn»e, RouULngen und Leipzlg 1846, s. 348 i n.). Por. Ag iOfll E. Sta Igor, Dle Zeit ais EinbildunffSkraft don OMfljfNj rlch 1953, a. 191.

Parodia jako Probl£m retoryki

IWażania nad parodią będą próbą zastosowania •onej w poprzednim rozdziale teorii komizmu oraz pnia zastanej terminologii, której chwiejność pro-I do taksonomicznego nieporządku, a ten z kolei lotnych i poważnych błędów w postępowaniu ro-

ijącym.

iczama.

poprzednim rozdziale przy okazji rozważań nad dnem parafrazowanych tekstów sakralnych zaryła się pytanie o stopień i cel humorystycznego Ina.

Ojcze nasz, królu polski, który mieszkasz w Warszawie,

U nas w niedobrej sławie.

święć się w Szwecyjej imię twoje,

[Odzie są z dawna twe pokoje.

Przydź do królestwa twego szwedzkiego,

A zaniechaj polskiego i księstwa litewskiego.

się zaczyna, napisany w poetyce charaktery-loj dla całej literatury rokoszowej i w ogóle ulot-•zji politycznej, Pacierz do Króla Jegomości K [ia to cżjTsaiiyraNna Zygmunta III? A dalej: jeśli na króla, to już nie parodia? Czy nastąpiło tu lenie sakralnej wartości pierwotekstu i czy kai-