skanuj0013�9x1200

ry a priori. Owszem, niepoważne były wystąpieniu ttllll chaczy ASP i równie niepoważna zapobiegliwo:)/!' nl|| torów rozrywkowych, ale zacna i godna była (luli |Hl* winna być) świętość stanu mniszego (Monachomtu hit) i majestatu królewskiego (Pacierz do Króla JegotnoHĘ A jednak tę odmianę trawestacji wiążemy ze niem stylu”, który to zabieg zakłada, że plan treściJśi|_ niższy od planu wyrażania. I bez względu na l obiekt satyry jest mocną wartością, czy sobie li tość uzurpuje, trawestacja zstępująca z zasady c obiekt w swoistą pułapkę. Każdy, mały c/y o którym pisze się stylem wysokim (stylem m<><| pieśni, arcydramatu, oktawy heroicznej), jest nuj chwalony. Ponieważ zarazem w stylu wysokim nane zostają nieznaczne zmiany naruszające jogi stość, prawomocność pochwały zostaje podwnMflli a upadek z wyżyn wzniosłości staje się tym boMiiMl* szy, im bardziej napięta była hiperbola.0Ymwi hIm|< zstępująca jest podstawową zasadą wszelkiej Ino ulk#»

—\o heroikomice, rezerwując termin „traweslnujg ściwa” dla „wstąpienia stylu^

Takie rozróżnienie nie powinno burzyć naszych wyków terminologicznych. Musimy jednak pr/iiifl i przy okazji usunąć pewne nieporozumienie /.wll|l ze znaczeniem terminu „heroikomika”.

Otóż — niezależnie od dyskutowanej tu i propWHj nej taksonomii — wypada stanowczo sprostować I konanie, które każe wszelkie komiczne przeróbki ( epickich i mitologicznych traktować jako epikę III komiczną. Wolałbym zarezerwować termin „tittri mika” (trawestacja heroikomiczna) dla użyciu Mylił sokiego wobec niskich materii (typ MonucluMbl

[Myszeida), natomiast przewierszowame (czy szerzej: fką reartykulaćję i wszelkie unowocześnienie) epic-1 mitologicznego tematu zaliczyć do trawestacji aściwej (czyli wstępującej), gdzie niski styl dość bez-emonialnie obchodzi się z zacnym tematem. Trudnie porozumienia klasyfikacyjne stąd się wzięły, i temat mitologiczny dany nam jest tylko w postaci ypowiedzenia literackiego. Ale mit w swej inwarian-Hej postaci, a więc w niezwerbalizowanej, dostępny ,st tylko abstrakcyjnemu poznaniu naukowemu, a nie łetycznemu przeżyciu. I nie Jest najważniejsze to, w wersja będąca obiektem trawestacyjnego żartu jest pędnie bliska czasowo mitu, czy też jest póżniej-jym i bardziej „autorskim” jego opracowaniem, jak | przypadku Wergiliusza, którego Eneida tak często yla parafrazowana. Ale właśnie: co było przedmiotem tu? Wergiliusz jako poeta epicki czy dzieje Eneasza Tfc> ciąg zdarzeń quasi- rzeczywistych? Oczywiście Le wergil travesti (1648 - 166*2) Scarrona^M, podobnie Jak jrpiis «Aeneis» (1782) AJoysa Blumauera¹⁷ poniekąd :"zą w Wergiliusza, ale bardziej godzą w kult bohatera zdarzeń fikcyjnych, kult stworzony przez tradycję (klasyczne wychowanie. ^Że trawestacje mitologiczne ie są heroikomiczne, to wyraźniej jeszcze widać na ykładzie mitu trojańskiego parafrazowanego przez ■nri Meilhaca jako autora libretta do Pięknej Hele-]/. Offenbacha. Technika jest podobna jak u Scarrona [(Blumauera, to znaczy, że dobrze znany mit zostaje [Zedstawiony stylem niskim (w tym wypadku lekkim erszem melicznym i operetkową organizacją wydaleń scenicznych). Przykład Meilhaca jest dlatego wy-Jżniejszy, że nie ma takiego antycznego tekstu kano-•znego, który by został tu komicznie spostponowany, ile ma, ponieważ tekstów takich jest zbyt wiele: to I Homer i nie tracicy stali się przed-miotęTn parafraz

379