Sprawności konceptualne wyrażają się według R.L.Katza w postrzeganiu instytucji jako całości, w widzeniu zależności między poszczególnymi działaniami, pomiędzy, instytucją a \tj złożonym otoczeniem społecznym i ekonomicznym. Przymioty te mają wpływ na jakość podejmowania decyzji. Autor podkreśla, że są to sprawności najważniejsze, ponieważ Stanowią podstawę scalania i koordynacji pracy instytucji, ukierunkowują pracę wielu ludzi Vi a jeden wspólny cel.
.L.Katz stwierdza wyraźnie, iż wszystkie wymienione sprawności w praktyce ściśle się zazębiają i współwystępują. Jednak w miarę jak przechodzimy od niższych szczebli Organizacyjnych do wyższych, maleje rola sprawności technicznych, rośnie zaś znaczenie Sprawności konceptualnych. Natomiast sprawności interpersonalne są według R.L.Katza istotne na każdym szczeblu zarządzania. Jednak na szczeblach niższych odgrywają one' Większą rolę, gdyż tam właśnie kontakty osobiste kierownika z podwładnymi występują najczęściej.
Pogląd reprezentowany przez R.L.Katza nie jest oryginalny.
Kiiikadziesiąt lat wcześniej R.Fayol, wybitny francuski przedstawiciel nauki o zarządzaniu sformułował tezę, że na niższych szczeblach zarządzania główną rolę odgrywają zdolności techniczne, na wyższych zaś - administracyjne. Autorytet R.L.Katza potwierdza tedy • na podstawie nowszych obserwacji - trafność poglądu R.Fayoła na dynamikę wymagań, fctórym kierownik musi sprostać w miarę awansowania.
Zdolności |
Ukierunkowanie osobowości |
Cechy charakteru |
"Antyzdolnoścl" kierownicze |
(inteligencja |
Szerokie |
Pewność siebie Zdecydowanie | |
ogólna -* |
zainteresowania | ||
i nielłgencja społeczna Zdolności ^- |
Ukierunkowanie psychologiczne^ |
Siła woli (wytrwałość w dążeniu do celu wbrew | |
interpersonalne", "pra fcfyczna Inteligencja |
umysłu |
przeszkodom) |
Nieopanowanie |
pS ychologłczna") |
Potrzeba osiągnięć Potrzeba samourzeczy wistnienia |
N, Taktowność j |
Afektacja Nieprzychylny |
empatia \ |
Kontrola własnych |
stosunek | |
v— |
Chęć udzielania^- |
mocji |
do ludzi |
\ |
pomocy ” |
Trudność w | |
V |
Wywieranie nacisku na innych i stawianie ^-- |
Odporność na stres f |
nawiązywaniu kontaktów |
Zdolność \ |
innym wymagań |
J | |
nadzorowania" lub \ |
Stawianie ludziom | ||
zdolności |
IPotrzeba kierowania |
/ - - |
nadmiernych |
administracyjne" pojęcia najbardziej uifijasne) |
V j Satysfakcja z kierowania Niski poziom potrzeby bezpieczeństwa ^ |
Zdolność do ryzyka |
wymagań Pedanteria |
•"?n. Cechy osobowości sprzyjające sukcesom kierowniczym.