W przypadku kwasów do oparzeń może dojść, zarówno po kontakcie z kwasami mineralnymi, jak i organicznymi. Z pierwszej grupy najczęściej mamy do czynienia z oparzeniami, wywołanymi kwasem siarkowym, solnym, azotowym lub fluorowodorowym. Zasady (ługi), będące najczęściej przyczyną oparzeń to: ług sodowy (soda kaustyczna), ług potasowy i wapno niegaszone.
Z artykułów gospodarstwa domowego do potencjalnie niebezpiecznych należą: soda kaustyczna, wybielacze, silne środki czyszczące, czy substancje chemiczne służące do usuwania farb itp.
Charakterystyczną cechą oparzeń chemicznych jest możliwość przedłużonego oddziaływania na tkanki, co może powodować zatrucia ogólne.
Oparzenia wywołane przez substancje chemiczne powodują, że skóra wywołuje pieczenie, pojawia się zaczerwienie, pęcherze i łuszczenie naskórka. Po oparzeniach kwasami na skórze, a szczególnie na błonach śluzowych tworzą się mocno przylegające stiupy o charakterystycznej barwie (kwas solny - białe, kwas azotowy - żółte, kwas siarkowy - czarne). Oparzenia ługami powodują powstawanie szklistego obrzmienia. Wszystkie oparzenia chemiczne są bardzo bolesne. Uszkodzenie skóry stanowi również zagrożenie zakażenia rany.
Oparzenia błony śluzowej, ust i gardła, będące następstwem wypicia żrącej substancji albo zbyt gorącego płynu, powodują również trudności w oddychaniu. Nigdy nie próbujmy wywoływać wymiotów u osoby, która wypiła żrącą substancję, gdyż tylko pogorszymy sytuację. Musimy najpierw dowiedzieć się, jaka substancja została wypita i jak najszybciej wezwać lekarza. Oparzenia oka wymagają zawsze pomocy lekarskiej.
Prostymi testami można bardzo szybko ustalić pH:
• Test palec - język; dotknij palcem oparzoną powierzchnię i połóż palec na koniuszku języka, jeśli będzie to kwas - odczujesz gorzki smak, jeśli zasada - to nie odczujesz sma-| ku, jedynie w przypadku szczypania i pieczenia języka test jest bezpieczny.
• Test ślinowy; nanieś nieco śliny z palca na ranę oparzeniową, jeśli zetknie się z zasadą wytworzy się mydłowata emulsja. Kwas nie wyzwoli żadnej reakcji.
Oparzenie przełyku i przewodu pokarmowego powoduje natychmiastowy silny, palący ból w ustach, w gardle i w przełyku. Na wargach i błonach śluzowych tworzą się strupy lub szkli-sto-maziste zmiany. Błony śluzowe są często zaczerwienione, czasami krwawią. Często pojawiają się problemy w przełykaniu i ślinotok. Istnieje obawa przedziurawienia przełyku. Postępowanie:
• oddzielić poszkodowanego od substancji żrącej (zdjąć przesiąkniętą nią odzież, o ile nie jest przyklejona do skóry),
90