DSC02881

opon oraz obrzęku mózgu. W ciężkich przypadkach może dojść do niewielkich krwawień oraz ognisk rózmiękania tkanki mózgowej.

Cfijmieniowanie jonizujące)- przenikając przez substancję materialną traci część swej energii, powoduje oderwanie elektronów od atomów elektrycznie obojętnych. Wskutek tego powstają w tym środowisku jony o ładunku dodatnim i ujemnym. Nośnikami energii jonizującej są fotony promieniowania elektromagnetycznego oraz różne cząstki materialne jak: jądra atomów helu elektrony, protony, neutrony i inne. W praktyce wet. najczęściej spotykamy promieniowanie: fjp

SI r'

| rentgenowskie (X), gamma i alfa, beta, neutronowe

Dawka ekspozycyjna - stopień zjonizowania określonej materii pod wpływem promieniowania X lub gamma w jednostce czasu wiąże się z dawką ekspozycyjną tego promieniowania wyrażoną w rentgenach (R).

e —o ^/t-v

(.Dawka absorpcyjna - energia promieniowania przekazana jednemu gramowi określonej .substancji nazywa się dawką absorpcyjną, 1 rad.

Stopień wrażliwości tkanek żywych na działanie promieniowania jonizującego wymienia się w kolejności: układ chłonny, szpik, grasica, jajniki, jądra, błflna-jluzowa. gruczoły ślinowe, przydatki skóry, błony surowicze, płuca, nerki, nadnercza, wątroba, trzustka, mięśnie, chrząstki, kość, układ nerwowy. Zastosowanie promieniowania jonizującego:

•    w przemyśle (defektoskopia)

•    w lecznictwie (naświetlanie nowotworów)

•    w rentgenodiagnostyce

•    w różnych badaniach naukowych

Skutki negatywne promieniowania jonizującego u ludzi i zwierząt - mogą wystąpić groźne dla zdrowia i życia skutki zależne od dawki napromieniowania: po ekspozycji 25-50 R występują jeszcze pr^ijiljające (umiany we krwil: napromieniowanie 100-300R daję trwałe^jucodwracalne. zmiany czynności-krwiotwórczej i wyraźne objawy kliniczne; dawka powyżej 300R jest śmiertelna.

(Zatrucia.'' po wniknięciu do ustroju, trucizny ulegają przemianom biochemicznym poprzez szereg procesów metabolicznych:

*    utlenianie

•    redukcję

| hydrolizę enzymatyczną

Może wystąpić też sprzęganie trucizny z produktami fizjologicznej przemiany materii takimi jak: glukoza, glicyna, cysteina. Drogi wydalania trucizn: przez nerki, one usuwają trucizny rozpuszczalne w wodzie; w czasie filtracji nerki mogą ulec uszkodzeniu, szczególnie wrażliwe nabłonki wydzielnicze narządu; przez przewód pokarmowy i płuca, a tylko nieliczne ulegają wydaleniu przez skórę lub gruczoły mleczne. Niektóre trucizny przenikają przez łożysko i wywierają szkodliwy wpływ na płód. Kumulacja trucizn i jej skutki: w^jdy zostają one skumulowane w tkance kostnej, w skórze. włosach, pazurach lub w wątrobie (np. ołow, arsen, fosfor, fluor, pierwiastki promieniotwórcze). W pewnych niekorzystnych warunkach trucizny te mogą ulec uruchomieniu z miejsc ich

isii

MJ /

(

<i

8