skanuj0046 (46)

WSPÓŁCZESNA TURYSTYKA KULTUROWA 49

Dający się zaobserwować wzrost zainteresowania turystów życiem codziennym, rękodziełem, a przede wszystkim zwyczajami (taniec, muzyka)¹⁷ odwiedzanych przez nich ludów niesie ze sobą duże niebezpieczeństwo zatarcia się granicy między tym co w miejscowej kulturze jest autentyczne, a co jest robione „na pokaz” specjalnie dla turystów (Małek 2003, 30). Problem ten znalazł częściowe odzwierciedlenie w artykule dotyczącym turystyki w regionie Sepik w Papui-Nowej Gwinei, którego autorzy również pokazują fałsz towarzyszący pobytom turystów w „zapomnianych zakątkach” Ziemi (Burns, Figurova 2005).

„Turystyka etnograficzna” ma długie tradycje w Polsce, co w XIX w. było po części związane ze względami politycznymi, gdyż zainteresowanie polskim folklorem było przez niektórych traktowane jako przejaw patriotyzmu i przywiązania do kultury narodowej (vide okres tzw. Młodej Polski w literaturze i sztuce). W tym czasie regionem budzącym szczególne zainteresowanie było Podhale, przy czym fascynacja kulturą góralską utrzymała się również w czasach nam współczesnych.

„TUrystyka ezoteryczna”

Jedną z form turystyki, która najprawdopodobniej występowała już wcześniej, ale całkiem niedawno zaczęła być określana odrębnym terminem, jest esoteric tourism. „Turystykę ezoteryczną” można zdefiniować jako zainteresowanie miejscami związanymi z oddawaniem się praktykom sprzyjający medytacji i odnowie duchowej. Według osób uprawiających tę formę turystyki takimi miejscami są megality (np. w Bretanii, Stonehenge w Wielkiej Brytanii), świątynie cywilizacji pozaeuropejskich (głównie Majów, Inków i Azteków), ruiny dawnych „miast” (np. Nan Madol wyspie Pohnpei w Mikronezji) itp., jak również społeczności, w których kulturze dużą rolę odgrywa magia (np. Tybetań-czycy, wyznawcy kultu voodoo na Haiti). Wzrost zainteresowania wyjazdami do miejsc otoczonych nimbem tajemniczości, zwiedzanie miejsc związanych z magią i specjalnym kultem, oddawanie się medytacjom i uczestniczenie w różnorodnych obrzędach należy wiązać z ideologią new age. Chociaż esoteric to-urism jest uprawiana głównie przez mieszkańców Europy i Ameryki Północnej, to do miejsc chętnie przez nich odwiedzanych należy w dużej mierze Ajmeryka Południowa (Peru, Chile, Brazylia), a celem wyjazdów są często miejsca kultu Inków oraz współczesnych Indian.

¹⁷ Związki turystyki z muzyką opisuje m.in. M. E DeWitt (1999).