skanuj0051 (63)

Elementy nitowane (blachy, kształtowniki) oblicza się z warunku wytrzymałościowego na rozciąganie, uwzględniając osłabienie przekroju blach przez otwory nitowe

(Jr =

b-g - nrg- d₀ lub po uproszczeniu: F

Or = —-77 ^ kr

^F ^ K

(2.6)

g(b - n_x -d₀) gdzie:

b — szerokość blachy, mm,

g — grubość blachy (lub cieńszej części łączonej), mm, ni — liczba nitów w rozpatrywanym przekroju,

k_r — dopuszczalne naprężenie rozciągające dla materiału blachy lub nakładek, MPa.

W rozpatrywanych połączeniach najbardziej narażony na zniszczenie jest przekrój blachy przechodzący przez pierwszy rząd nitów, licząc od strony działającej siły (na rys. 2.6a, b — przekrój I—I). Dla nakładek jest to przekrój III—III (rys. 2.6b). Inne przekroje są obciążone w mniejszym stopniu, ponieważ są odciążone przez nity przenoszące część obciążenia na drugą blachę (w połączeniach zakładkowych) lub z blachy na nakładki i odwrotnie (w połączeniach nakładkowych). W celu sprawdzenia wytrzymałości blach lub nakładek w pozostałych przekrojach stosuje się wzór 2.6, zmniejszając odpowiednio wartość siły F. Dla złącza z rys. 2.6b przekrój pasów II—II oblicza się zatem na przenoszenie 5/6F, przekrój III—III na 3/6F, natomiast dla nakładek: przekrój II—II na przenoszenie 3/6F, a /—/ na 1 /6F.

W przypadku łączenia kształtowników z blachą (np. w węzłach kratownic) wzór 2.6 przyjmuje postać

O_r —

S — ni- g ■ d₀ gdzie: S — pole przekroju kształtownika.

Omówione warunki wytrzymałościowe stanowią podstawę do obliczeń wytrzymałościowych połączeń nitowych mocnych. W przypadku obliczania prętów ściskanych w kratownicach sprawdza się je na wyboczenie, stosując wzór Eulera lub obliczenia wg PN-90/B-03200, oparte na uwzględnieniu współczynnika wyboczeniowego (p. Wymiary pozostałych przekrojów narażonych na zniszczenie ustala się z zależności empirycznych, omówionych przy ogólnych zasadach konstruowania połączeń nitowych.

Konstruowanie połączeń nitowych mocnych. Rozstawienie nitów projektuje się w ten sposób, aby nie spowodować znacznego osłabienia blach, zapewnić dostateczną wytrzymałość połączenia w pozostałych przekrojach niebezpiecznych oraz swobodny dostęp narzędzi (wspornika, zakuwnika) przy nitowaniu sąsiednich nitów. W celu spełnienia tych warunków przyjmuje się zależności wymiarowe podane w tablicy 2.2.

^ K    (2.7)

52